00000327 |
Previous | 327 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ I. 293
Za pośrednictwem spójki i s pogłosem e i końcówki rodzajowej
a uribiąją się rzeczowniki żeńskie, jako to: od ul ulica, od pot polica,
od pól pdlica, ód mat macica, od kot kocica, od Francuz Francuzica (pogardliwie, lecz Z uszanowaniem Francuzka); od yilkyilzico, od lew lyica, od
tygrys tygrysica, od muBa muska z wyrzutnią msical o i kep kpica, prepórka
prepórica, od kaiperi karperiica, od strona stronica (pagina), lecz CO jinnego
stronnica tyle CO zvolennicat .
3. Pogłos c łączy się także bezpośrednio s pierwotnikami jimionowemi,
t. j. kończącemi się na spółgłoskę, i uribii rzeczowniki męzkie, przyjmujące w mianowniku liczby pojedynczej wsuwkę je. Jeżeli przed c jest
spółgłoska d, takowi miękczy się w d; t Zaś w t, które się wrymienii na
j; s na s, g na z, np. od ogród ogrodec, ogrodca, zamiist którego używi
się ogrojec, ogrójca; od ot oćec, oćca, zamiist którego używimy ojca; stąd
też spółgłoska j nieorganicznie wkradła się i do mianownika ojćec,
gdzie jest jedynie wsuwką; lecz w skojec, skojca od skot spółgłoska j
zastępuje spółgłoskę ć; od zist jest dscec, lecz temitem skłinianii jest
eisc, jako to: dsca} gdzie pierwiistkowe ć wypadło, a pozostałe £ upodobniając się do zębowego c, przemienić się musiało prawem upodobnienii W zębowe s; dodij do tego od Bilop, Błopec, Błopca, od Nemec, Nemca,
i złożone cudo^erpec, cudo^emca; od yano yenec, yenca, od ruipan rurpenec,
od mtodan młodenec, mlodenco, wyBodee, wyBpdca, Marec, Marca — nie od marznąć, lecz Z łacińskiego mars martis; Łeryec, Ceroca, Lipec, Lipca itd. bywalec ocl pierwotnika bywał, tak samo malec od mat, padalec od pdddł, zakalec od zakał, walec od wał, salenee od salon, gośći^ec od gościn itd., gdzie
uwiżyć nileży, jiż po wyrzuceniu s temitu wsuwki je, wargowe B, p,
y, rp, r twardnieją przed c, t. j, przemieniają się w b, p, w, r; jinne
zaś, jako to: Ł u pozostają przed c zmiękczonemi, jak to widać s powyższych przykładów.
Pogłos c uribii także s końcówką rodzajową żeńską « jimiona
osobowe męzkie, w których d przed c miękczy się w d, które niekiedy wymienii się na i, jako to: od rdd rddca lub rajca; błędnie niektórzy piszą, a jeszcze błędniej uczą radca; od wyhod wyliodca, od sprawa
sprawca i złożone krasomówca, pojedyncze mówca; od pierwiistku ow owca,
(porównij łacińskie owis, litewskie ayis rodzaju żeńskiego); dodij do
tego kłamca, Bvdlco, zdrajca za zdradca od zdrada, w którym piórwsze d
pomiędzy z i r jest wsuwką; nigłosem tego wyrazu jest *, a pierwiistkiem rdd; porddca, ndrddca itd. Tak pogłos s jak c w powyżej wymienionych rzeczownikach pochodnych powstił s pogłosu kĄ-j, dli tego
też często c wymienii się na e, jako to: Błopec, Błopze, konec, konzina,
konzić, yenec, yenca, ■ yenzić, zyenziny, ulica, uliznik; od stół stolec, stolca) sto*
lica, stotezńy itd.
4, Pogłos c powstały s pogłosu t+j łączy się s pierwotnikami jimionowemi zwykle za pośrednictwem spójki o} jako to: od dóbr dobroć, od
yilg yilgoć, od tak łakoć itd.; nieznanego mi jest pierwiistku ziele paproć;
w męzkich rzeczownikach łączy się s pierwotnikiem bezpośrednio,
w mianowniku zaś ze wsuwką e, jako to: tofać, łoUa, paznokeć, paznokća
za paznogeć z nigłosem złożonym paz jak pa$er od dr; zresztą paznogeć jest tego samego pierwiistku co noga, niemieckie Nagel i sanskryckie nakh; papeć-papća itd. Za pośrednictwem pogłosu <? uribiąją się
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000327 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | ROZDZIAŁ I. 293 Za pośrednictwem spójki i s pogłosem e i końcówki rodzajowej a uribiąją się rzeczowniki żeńskie, jako to: od ul ulica, od pot polica, od pól pdlica, ód mat macica, od kot kocica, od Francuz Francuzica (pogardliwie, lecz Z uszanowaniem Francuzka); od yilkyilzico, od lew lyica, od tygrys tygrysica, od muBa muska z wyrzutnią msical o i kep kpica, prepórka prepórica, od kaiperi karperiica, od strona stronica (pagina), lecz CO jinnego stronnica tyle CO zvolennicat . 3. Pogłos c łączy się także bezpośrednio s pierwotnikami jimionowemi, t. j. kończącemi się na spółgłoskę, i uribii rzeczowniki męzkie, przyjmujące w mianowniku liczby pojedynczej wsuwkę je. Jeżeli przed c jest spółgłoska d, takowi miękczy się w d; t Zaś w t, które się wrymienii na j; s na s, g na z, np. od ogród ogrodec, ogrodca, zamiist którego używi się ogrojec, ogrójca; od ot oćec, oćca, zamiist którego używimy ojca; stąd też spółgłoska j nieorganicznie wkradła się i do mianownika ojćec, gdzie jest jedynie wsuwką; lecz w skojec, skojca od skot spółgłoska j zastępuje spółgłoskę ć; od zist jest dscec, lecz temitem skłinianii jest eisc, jako to: dsca} gdzie pierwiistkowe ć wypadło, a pozostałe £ upodobniając się do zębowego c, przemienić się musiało prawem upodobnienii W zębowe s; dodij do tego od Bilop, Błopec, Błopca, od Nemec, Nemca, i złożone cudo^erpec, cudo^emca; od yano yenec, yenca, od ruipan rurpenec, od mtodan młodenec, mlodenco, wyBodee, wyBpdca, Marec, Marca — nie od marznąć, lecz Z łacińskiego mars martis; Łeryec, Ceroca, Lipec, Lipca itd. bywalec ocl pierwotnika bywał, tak samo malec od mat, padalec od pdddł, zakalec od zakał, walec od wał, salenee od salon, gośći^ec od gościn itd., gdzie uwiżyć nileży, jiż po wyrzuceniu s temitu wsuwki je, wargowe B, p, y, rp, r twardnieją przed c, t. j, przemieniają się w b, p, w, r; jinne zaś, jako to: Ł u pozostają przed c zmiękczonemi, jak to widać s powyższych przykładów. Pogłos c uribii także s końcówką rodzajową żeńską « jimiona osobowe męzkie, w których d przed c miękczy się w d, które niekiedy wymienii się na i, jako to: od rdd rddca lub rajca; błędnie niektórzy piszą, a jeszcze błędniej uczą radca; od wyhod wyliodca, od sprawa sprawca i złożone krasomówca, pojedyncze mówca; od pierwiistku ow owca, (porównij łacińskie owis, litewskie ayis rodzaju żeńskiego); dodij do tego kłamca, Bvdlco, zdrajca za zdradca od zdrada, w którym piórwsze d pomiędzy z i r jest wsuwką; nigłosem tego wyrazu jest *, a pierwiistkiem rdd; porddca, ndrddca itd. Tak pogłos s jak c w powyżej wymienionych rzeczownikach pochodnych powstił s pogłosu kĄ-j, dli tego też często c wymienii się na e, jako to: Błopec, Błopze, konec, konzina, konzić, yenec, yenca, ■ yenzić, zyenziny, ulica, uliznik; od stół stolec, stolca) sto* lica, stotezńy itd. 4, Pogłos c powstały s pogłosu t+j łączy się s pierwotnikami jimionowemi zwykle za pośrednictwem spójki o} jako to: od dóbr dobroć, od yilg yilgoć, od tak łakoć itd.; nieznanego mi jest pierwiistku ziele paproć; w męzkich rzeczownikach łączy się s pierwotnikiem bezpośrednio, w mianowniku zaś ze wsuwką e, jako to: tofać, łoUa, paznokeć, paznokća za paznogeć z nigłosem złożonym paz jak pa$er od dr; zresztą paznogeć jest tego samego pierwiistku co noga, niemieckie Nagel i sanskryckie nakh; papeć-papća itd. Za pośrednictwem pogłosu |
