00000405 |
Previous | 405 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ II. 371
cówkę mi w litewskim języku dopełniicz liczby mnogiój. Widzim tedy
że te dwa skłonniki niczym się nie różnią od siebie.
3. Język zaś starosłowiański zupełnie jak litewski używi końcówki «
w liczbie podw7ójnej, lecz nietylko w dopełniiczu ale i w miejscowniku,
które to u, jakeśmy widzieli powyżej, język polski w dopełniiczu liczby mnogiej stopniuje w óc. Końcówkę tę u ł^czy starosłowiański język już bezpośrednio s tematem, już za pośrednictwem głoski i, jako to:
rabu (dwu necolniiów), synu (dvu synóv), koipi (dvu koni), kraju (dwu krajów),
Oetu (dvu deł), polu (dwu pól), rybu (dou ryb), siju (dwu sij), dmiju (dvu żmij),
paiiju (dwu dróg), kostiju (dvu kości), kameifiju (dwu łamem), jimenu (dwu ji-
rpon), zreBętu (dwu ^reB ii), materiju (deu matę1), oziju (dvu ozu), usiju (dou
usu itd.
4. Dzisiejszi polszczyzna dochowała jeszcze dotąd następujące szczątki
miejscownika i dopełniicza liczby podwójnej, jako to: ręku, ozu, usu;
w skłinianiu rzeczowników wszędzie gdzie jindziój używimy w tych
skłonnikach zamiist lic/by podwójnój liczby mnogiej.
Zygmuntowscy pisarze używali jeszcze i w jinnych rzeczownikach
tych skłonników liczby podwójnej, na co prof. Sztochel przyticzi następujące przykłady: S syrokiB piecu srogi y straslioy (P. Koch). A stysąc
Yafryn, ze tam ktoś rpanovdł Gofreda, usu pilne nadstawovdt (tamże).
§ 122,
Ndrzędnik i celownik liczby podwójnej rzeczowników męzkich, żeńskich
i nijakich.
1. Te dwa skłonniki mają spoiną końcówkę, którą w sanskrycie jest końcówka bhjdm, łącząci się s temitem w skłanianiu spójkowym za pośrednictwem spójki długiej a, w skłinianiu zaś bezspójkowym bezpośrednio S temitem jako to: manuddbhjam (dwoma męzoma), aratrdbhjdm
(duoma ptugomo), widhdcdbłijdm (wdooama), kawiBhjdm (poetoma).
2. Greczyzna ze sanskryckiej końcówki bhjam uratowała tylko końcówkę
in, którą w skłinianiu lym łączy s tematem za pośrednictwem spójki
a, w skłanianiu zaś 2gim i 3cim za pośrednictwem krótkiej spójki o,
jako to: dikain od dike (prawo), politain od polites (obywatel), anthropoin od
anthropos. (zł<>yek), leontoin od león (lew), korakoin od korax (kruk). Temi
formami na in,. nie mając w swojim skłinianiu nirzędnika, oznaczi
greczyzna w liczbie podwójnej dwa skłonniki, to jest dopełniicz i celownik.
3. Litewski język, nie mający według Ostermeyera nirzędnika liczby podwójnej, oznaczi samą spółgłoską m celownik liczby podwójnej, jako to:
ponam (dwu panom), ukiem (dmi domom), dangum (dwu nebom), rankom (dyema
rękoma), swakem (dwu śyecom), okirn (dwu ozom), akmenim (dwu kamenom),
moterim (dwu koBetom).
4. Starosłowiański język uratowił, a riczej przemienił sanskrycką końcówkę bhjdm w ma, którą jak w sanskrycie oznaczi tak nirzędnik jak
i celownik liczby podwójnej, i łączy tę końcówkę s temitem w spijaniu spójkowym rzeczowników męzkich i nijakich po spółgłosce twardój
za pośrednictwem spójki o, po spółgłosce zmiękczonej za pośredni-
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000405 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | ROZDZIAŁ II. 371 cówkę mi w litewskim języku dopełniicz liczby mnogiój. Widzim tedy że te dwa skłonniki niczym się nie różnią od siebie. 3. Język zaś starosłowiański zupełnie jak litewski używi końcówki « w liczbie podw7ójnej, lecz nietylko w dopełniiczu ale i w miejscowniku, które to u, jakeśmy widzieli powyżej, język polski w dopełniiczu liczby mnogiej stopniuje w óc. Końcówkę tę u ł^czy starosłowiański język już bezpośrednio s tematem, już za pośrednictwem głoski i, jako to: rabu (dwu necolniiów), synu (dvu synóv), koipi (dvu koni), kraju (dwu krajów), Oetu (dvu deł), polu (dwu pól), rybu (dou ryb), siju (dwu sij), dmiju (dvu żmij), paiiju (dwu dróg), kostiju (dvu kości), kameifiju (dwu łamem), jimenu (dwu ji- rpon), zreBętu (dwu ^reB ii), materiju (deu matę1), oziju (dvu ozu), usiju (dou usu itd. 4. Dzisiejszi polszczyzna dochowała jeszcze dotąd następujące szczątki miejscownika i dopełniicza liczby podwójnej, jako to: ręku, ozu, usu; w skłinianiu rzeczowników wszędzie gdzie jindziój używimy w tych skłonnikach zamiist lic/by podwójnój liczby mnogiej. Zygmuntowscy pisarze używali jeszcze i w jinnych rzeczownikach tych skłonników liczby podwójnej, na co prof. Sztochel przyticzi następujące przykłady: S syrokiB piecu srogi y straslioy (P. Koch). A stysąc Yafryn, ze tam ktoś rpanovdł Gofreda, usu pilne nadstawovdt (tamże). § 122, Ndrzędnik i celownik liczby podwójnej rzeczowników męzkich, żeńskich i nijakich. 1. Te dwa skłonniki mają spoiną końcówkę, którą w sanskrycie jest końcówka bhjdm, łącząci się s temitem w skłanianiu spójkowym za pośrednictwem spójki długiej a, w skłinianiu zaś bezspójkowym bezpośrednio S temitem jako to: manuddbhjam (dwoma męzoma), aratrdbhjdm (duoma ptugomo), widhdcdbłijdm (wdooama), kawiBhjdm (poetoma). 2. Greczyzna ze sanskryckiej końcówki bhjam uratowała tylko końcówkę in, którą w skłinianiu lym łączy s tematem za pośrednictwem spójki a, w skłanianiu zaś 2gim i 3cim za pośrednictwem krótkiej spójki o, jako to: dikain od dike (prawo), politain od polites (obywatel), anthropoin od anthropos. (zł<>yek), leontoin od león (lew), korakoin od korax (kruk). Temi formami na in,. nie mając w swojim skłinianiu nirzędnika, oznaczi greczyzna w liczbie podwójnej dwa skłonniki, to jest dopełniicz i celownik. 3. Litewski język, nie mający według Ostermeyera nirzędnika liczby podwójnej, oznaczi samą spółgłoską m celownik liczby podwójnej, jako to: ponam (dwu panom), ukiem (dmi domom), dangum (dwu nebom), rankom (dyema rękoma), swakem (dwu śyecom), okirn (dwu ozom), akmenim (dwu kamenom), moterim (dwu koBetom). 4. Starosłowiański język uratowił, a riczej przemienił sanskrycką końcówkę bhjdm w ma, którą jak w sanskrycie oznaczi tak nirzędnik jak i celownik liczby podwójnej, i łączy tę końcówkę s temitem w spijaniu spójkowym rzeczowników męzkich i nijakich po spółgłosce twardój za pośrednictwem spójki o, po spółgłosce zmiękczonej za pośredni- |
