00000426 |
Previous | 426 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
392 Pltf RWOSKŁADNlA.
głoskami zakryte, jako to: sMrb, most^ pokost, parS, parsk, wrdsk itd. są
rodzaju męzkiego i skłaniają się według skłonienii Igo, z wyjątkiem
rzeczowników żeńskich kończących się na v twarde, powstałych przez
odsuwkę końcówki rodzajowej a, jako to: pbRe-9 poseo, britec i może jeszcze kilku jinnych zamiist organicznych form: poBwo, posca, britm.,
4 Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej
na o, e, ę są bez wryjątku rodzaju nijakiego i skłiniają się według
skłonienii ligo, jako to: stado, grono, mydło, pole, słonce, błonę,,, celę, de-
wzę, zyerę, znamę^ raipę, jimę itd. z wyjątkiem kśązę, które w dzisiejszej
polszczyznie oznaczając osobę płci męzkiej, jest rodzaju męzkiego ,ze
znaczenii, np yelki kśązę poznański itd.
5. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej
na a jasne lub pochylone, z wyjątkiem rzeczowników oznaczających
osoby płci męzkiej objętych prawidłem lym, są rodzaju żeńskiego
i skłiniają się podług skłonienii 3go, jako to: płaca, praca, wrona, Bo-
roba, kona, bana, zipija, sija^ porcijd, Froncijd, Banijd, rold, dold, głęBd, woip
itd. Obeznanemu s temi pięcia prawidłami mogą jeszcze spriwiać
niejaką trudność rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, bądź przyciskową, bądź pieszczoną,
s których jedne są rodzaju męzkiego, drugie zaś rodzaju żeńskiego.
Dli usunięcii tej trudności podaję następujące prawidło.
6. Rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, jeżeli w dopełniiczu liczby pojedyńczój mają końcówkę a lub **, wtedy są rodzaju męzkiego i skłiniają się według
wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: gość gośća, zotyór zotnera, stróż'
. stróża, owoc owocu, płaz płazu, kraj kroju, klej kleju, olej oleju, ból bólu, trmel
trmelu, kon ko^o itd. Jeżeli zaś w dopełniaczu liczby pojedyńczój mają
końcówkę * lub po staropolsku e za starosłowiańskie c, wtedy są rodzaju żeńskiego i skłiniają się według wzorca 5go lub 6go, skłonienii Ulgo, jako to: kość kości, garść garści, tvńr twdri, strdz strdzi, noc noci,
rez rezi, kolej koleji, sól soli, woy vorp, boja^n boja^ni, waśą waśni, skroń skroni,
krey kryi, brey bryi po staropolsku krye, brye itd.
Te prawidła są ciłkiem wystarczające dli obeznanego dokładnie
s polskim skłinianiem. Lecz dli początkowego cudzoziemca może będzie pożyteczną rzeczą podać jeszcze następujące prawidła.
7. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej
na spółgłoski zmiękczone, bądź przyciskowe, bądź pieszczone, oznaczające osoby płci męzkiej, są stosownie do Igo prawidła rodzaju męzkiego i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to:
wód wodo, mąz męża, zołnór zołnera, rycir rycera, snyc&r snycera, gospoddr gospoddr a, pisdr pisara itd.
8. Rzeczowniki pochodne kończące się w mianowniku liczby pojedyńczój
na c, ć, z, l, r, n? będące pogłosami i nie wchodzące w skłid pierwiistków, są rodzaju męzkiego, jako to: kupec, Btopec, kopeć, walec, palec, ty-
śąc, kłyfceć, kopeć, paznogeć, kroć, łokeć, typeć, tkdz, bogdz, rogdz, broddć, kowal, hufndl, rogal, gordl, wąsdl, gospoddr, pisdr, pdćŁr, kotyS?, kamen, strurpen,
kor en, swore^, greSe^ renien, śerp&n, styzen, kyećen, wreśen, gruden itd. i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo.
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000426 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | 392 Pltf RWOSKŁADNlA. głoskami zakryte, jako to: sMrb, most^ pokost, parS, parsk, wrdsk itd. są rodzaju męzkiego i skłaniają się według skłonienii Igo, z wyjątkiem rzeczowników żeńskich kończących się na v twarde, powstałych przez odsuwkę końcówki rodzajowej a, jako to: pbRe-9 poseo, britec i może jeszcze kilku jinnych zamiist organicznych form: poBwo, posca, britm., 4 Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na o, e, ę są bez wryjątku rodzaju nijakiego i skłiniają się według skłonienii ligo, jako to: stado, grono, mydło, pole, słonce, błonę,,, celę, de- wzę, zyerę, znamę^ raipę, jimę itd. z wyjątkiem kśązę, które w dzisiejszej polszczyznie oznaczając osobę płci męzkiej, jest rodzaju męzkiego ,ze znaczenii, np yelki kśązę poznański itd. 5. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na a jasne lub pochylone, z wyjątkiem rzeczowników oznaczających osoby płci męzkiej objętych prawidłem lym, są rodzaju żeńskiego i skłiniają się podług skłonienii 3go, jako to: płaca, praca, wrona, Bo- roba, kona, bana, zipija, sija^ porcijd, Froncijd, Banijd, rold, dold, głęBd, woip itd. Obeznanemu s temi pięcia prawidłami mogą jeszcze spriwiać niejaką trudność rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, bądź przyciskową, bądź pieszczoną, s których jedne są rodzaju męzkiego, drugie zaś rodzaju żeńskiego. Dli usunięcii tej trudności podaję następujące prawidło. 6. Rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, jeżeli w dopełniiczu liczby pojedyńczój mają końcówkę a lub **, wtedy są rodzaju męzkiego i skłiniają się według wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: gość gośća, zotyór zotnera, stróż' . stróża, owoc owocu, płaz płazu, kraj kroju, klej kleju, olej oleju, ból bólu, trmel trmelu, kon ko^o itd. Jeżeli zaś w dopełniaczu liczby pojedyńczój mają końcówkę * lub po staropolsku e za starosłowiańskie c, wtedy są rodzaju żeńskiego i skłiniają się według wzorca 5go lub 6go, skłonienii Ulgo, jako to: kość kości, garść garści, tvńr twdri, strdz strdzi, noc noci, rez rezi, kolej koleji, sól soli, woy vorp, boja^n boja^ni, waśą waśni, skroń skroni, krey kryi, brey bryi po staropolsku krye, brye itd. Te prawidła są ciłkiem wystarczające dli obeznanego dokładnie s polskim skłinianiem. Lecz dli początkowego cudzoziemca może będzie pożyteczną rzeczą podać jeszcze następujące prawidła. 7. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoski zmiękczone, bądź przyciskowe, bądź pieszczone, oznaczające osoby płci męzkiej, są stosownie do Igo prawidła rodzaju męzkiego i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: wód wodo, mąz męża, zołnór zołnera, rycir rycera, snyc&r snycera, gospoddr gospoddr a, pisdr pisara itd. 8. Rzeczowniki pochodne kończące się w mianowniku liczby pojedyńczój na c, ć, z, l, r, n? będące pogłosami i nie wchodzące w skłid pierwiistków, są rodzaju męzkiego, jako to: kupec, Btopec, kopeć, walec, palec, ty- śąc, kłyfceć, kopeć, paznogeć, kroć, łokeć, typeć, tkdz, bogdz, rogdz, broddć, kowal, hufndl, rogal, gordl, wąsdl, gospoddr, pisdr, pdćŁr, kotyS?, kamen, strurpen, kor en, swore^, greSe^ renien, śerp&n, styzen, kyećen, wreśen, gruden itd. i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo. |
