00000426 |
Previous | 426 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
392 Pltf RWOSKŁADNlA. głoskami zakryte, jako to: sMrb, most^ pokost, parS, parsk, wrdsk itd. są rodzaju męzkiego i skłaniają się według skłonienii Igo, z wyjątkiem rzeczowników żeńskich kończących się na v twarde, powstałych przez odsuwkę końcówki rodzajowej a, jako to: pbRe-9 poseo, britec i może jeszcze kilku jinnych zamiist organicznych form: poBwo, posca, britm., 4 Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na o, e, ę są bez wryjątku rodzaju nijakiego i skłiniają się według skłonienii ligo, jako to: stado, grono, mydło, pole, słonce, błonę,,, celę, de- wzę, zyerę, znamę^ raipę, jimę itd. z wyjątkiem kśązę, które w dzisiejszej polszczyznie oznaczając osobę płci męzkiej, jest rodzaju męzkiego ,ze znaczenii, np yelki kśązę poznański itd. 5. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na a jasne lub pochylone, z wyjątkiem rzeczowników oznaczających osoby płci męzkiej objętych prawidłem lym, są rodzaju żeńskiego i skłiniają się podług skłonienii 3go, jako to: płaca, praca, wrona, Bo- roba, kona, bana, zipija, sija^ porcijd, Froncijd, Banijd, rold, dold, głęBd, woip itd. Obeznanemu s temi pięcia prawidłami mogą jeszcze spriwiać niejaką trudność rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, bądź przyciskową, bądź pieszczoną, s których jedne są rodzaju męzkiego, drugie zaś rodzaju żeńskiego. Dli usunięcii tej trudności podaję następujące prawidło. 6. Rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, jeżeli w dopełniiczu liczby pojedyńczój mają końcówkę a lub **, wtedy są rodzaju męzkiego i skłiniają się według wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: gość gośća, zotyór zotnera, stróż' . stróża, owoc owocu, płaz płazu, kraj kroju, klej kleju, olej oleju, ból bólu, trmel trmelu, kon ko^o itd. Jeżeli zaś w dopełniaczu liczby pojedyńczój mają końcówkę * lub po staropolsku e za starosłowiańskie c, wtedy są rodzaju żeńskiego i skłiniają się według wzorca 5go lub 6go, skłonienii Ulgo, jako to: kość kości, garść garści, tvńr twdri, strdz strdzi, noc noci, rez rezi, kolej koleji, sól soli, woy vorp, boja^n boja^ni, waśą waśni, skroń skroni, krey kryi, brey bryi po staropolsku krye, brye itd. Te prawidła są ciłkiem wystarczające dli obeznanego dokładnie s polskim skłinianiem. Lecz dli początkowego cudzoziemca może będzie pożyteczną rzeczą podać jeszcze następujące prawidła. 7. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoski zmiękczone, bądź przyciskowe, bądź pieszczone, oznaczające osoby płci męzkiej, są stosownie do Igo prawidła rodzaju męzkiego i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: wód wodo, mąz męża, zołnór zołnera, rycir rycera, snyc&r snycera, gospoddr gospoddr a, pisdr pisara itd. 8. Rzeczowniki pochodne kończące się w mianowniku liczby pojedyńczój na c, ć, z, l, r, n? będące pogłosami i nie wchodzące w skłid pierwiistków, są rodzaju męzkiego, jako to: kupec, Btopec, kopeć, walec, palec, ty- śąc, kłyfceć, kopeć, paznogeć, kroć, łokeć, typeć, tkdz, bogdz, rogdz, broddć, kowal, hufndl, rogal, gordl, wąsdl, gospoddr, pisdr, pdćŁr, kotyS?, kamen, strurpen, kor en, swore^, greSe^ renien, śerp&n, styzen, kyećen, wreśen, gruden itd. i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo.
Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
Publisher | L. Rzepecki |
Place of Publication | W Poznaniu |
Date | 1869 |
Language | pol |
Type | Books/Pamphlets |
Title | 00000426 |
Type | Books/Pamphlets |
Transcript | 392 Pltf RWOSKŁADNlA. głoskami zakryte, jako to: sMrb, most^ pokost, parS, parsk, wrdsk itd. są rodzaju męzkiego i skłaniają się według skłonienii Igo, z wyjątkiem rzeczowników żeńskich kończących się na v twarde, powstałych przez odsuwkę końcówki rodzajowej a, jako to: pbRe-9 poseo, britec i może jeszcze kilku jinnych zamiist organicznych form: poBwo, posca, britm., 4 Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na o, e, ę są bez wryjątku rodzaju nijakiego i skłiniają się według skłonienii ligo, jako to: stado, grono, mydło, pole, słonce, błonę,,, celę, de- wzę, zyerę, znamę^ raipę, jimę itd. z wyjątkiem kśązę, które w dzisiejszej polszczyznie oznaczając osobę płci męzkiej, jest rodzaju męzkiego ,ze znaczenii, np yelki kśązę poznański itd. 5. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na a jasne lub pochylone, z wyjątkiem rzeczowników oznaczających osoby płci męzkiej objętych prawidłem lym, są rodzaju żeńskiego i skłiniają się podług skłonienii 3go, jako to: płaca, praca, wrona, Bo- roba, kona, bana, zipija, sija^ porcijd, Froncijd, Banijd, rold, dold, głęBd, woip itd. Obeznanemu s temi pięcia prawidłami mogą jeszcze spriwiać niejaką trudność rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, bądź przyciskową, bądź pieszczoną, s których jedne są rodzaju męzkiego, drugie zaś rodzaju żeńskiego. Dli usunięcii tej trudności podaję następujące prawidło. 6. Rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę zmiękczoną, jeżeli w dopełniiczu liczby pojedyńczój mają końcówkę a lub **, wtedy są rodzaju męzkiego i skłiniają się według wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: gość gośća, zotyór zotnera, stróż' . stróża, owoc owocu, płaz płazu, kraj kroju, klej kleju, olej oleju, ból bólu, trmel trmelu, kon ko^o itd. Jeżeli zaś w dopełniaczu liczby pojedyńczój mają końcówkę * lub po staropolsku e za starosłowiańskie c, wtedy są rodzaju żeńskiego i skłiniają się według wzorca 5go lub 6go, skłonienii Ulgo, jako to: kość kości, garść garści, tvńr twdri, strdz strdzi, noc noci, rez rezi, kolej koleji, sól soli, woy vorp, boja^n boja^ni, waśą waśni, skroń skroni, krey kryi, brey bryi po staropolsku krye, brye itd. Te prawidła są ciłkiem wystarczające dli obeznanego dokładnie s polskim skłinianiem. Lecz dli początkowego cudzoziemca może będzie pożyteczną rzeczą podać jeszcze następujące prawidła. 7. Wszystkie rzeczowniki kończące się w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoski zmiękczone, bądź przyciskowe, bądź pieszczone, oznaczające osoby płci męzkiej, są stosownie do Igo prawidła rodzaju męzkiego i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo, jako to: wód wodo, mąz męża, zołnór zołnera, rycir rycera, snyc&r snycera, gospoddr gospoddr a, pisdr pisara itd. 8. Rzeczowniki pochodne kończące się w mianowniku liczby pojedyńczój na c, ć, z, l, r, n? będące pogłosami i nie wchodzące w skłid pierwiistków, są rodzaju męzkiego, jako to: kupec, Btopec, kopeć, walec, palec, ty- śąc, kłyfceć, kopeć, paznogeć, kroć, łokeć, typeć, tkdz, bogdz, rogdz, broddć, kowal, hufndl, rogal, gordl, wąsdl, gospoddr, pisdr, pdćŁr, kotyS?, kamen, strurpen, kor en, swore^, greSe^ renien, śerp&n, styzen, kyećen, wreśen, gruden itd. i skłiniają się podług wzorca 2go, skłonienii Igo. |