00000430 |
Previous | 430 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
3 9 g FIĆRW OSKŁADNlA.
§ 135.
Pierwiastki, ustrój i budowa języków.
Jakeśmy już powiedzieli w § 87, pierwiistki zajimkowe tym się.różnią od jimionowo-słównych, że mogą się składać z jednej^ tylko głoski,
i to pospolicie ze spółgłoski, kiedy tymczasem pierwiistki jimionowo-słó-
wne z wyjątkiem * w jiść, łacińskie *>«, u w ob-u-ć, łacińskie ind-u-ere składają się pospolicie przynijmniój z dwu głosek, to jest albo ze spółgłoski
i samogłoski, np. pi, Si w Bi-j-ę, pi-j-ę itd,, albo ze dwu spółgłosek, jako to:
lv, ps, lgj ćm itd. w lew, pes, Igę, cipę. Jednogłoskowe pićrwiistki zajimkowe
w słowiańskiej mowie są: m, n, j, w, s, k, u Nie ma w mowie Jafetidów,
jak to, mojim zdaniem, błędnie uczą niemieccy badicze, nawet w sanskrycie
piórwiistku skłidającego się s krótkiego a, ani w językach spokrewnionych
ze samogłoski o, e. Wszelkie przez prof. Boppa zajimkowe a-piórwiistli,
s$ to spójki, s przed których w przeddziejowój dobie sanskrytu zesunięto
albo odrzucono spółgłoskę piórwiistkową bez zmiany znaczenii zajimka.
Etóri zaś spółgłoska piórwiistkowi z nisłowii zajimka zesuniętą* została,
nie trudno jest wyśledzić nawet w sanskrycie. I tak ze sanskryckiego mia-,
nównika liczby pojedynczej zajimka osoby lej aham zamiist asam zesunięto
w całej liczbie mnogiej i podwójnój już w przeddziejowój dobie spółgłoskę
pićrwiistkową ni, któri jest pierwiistkiem i głównym znamieniem osoby
lej czyli mówiącej; to jest według Benfeya forma aham powstała s piórwo-
tnej niahom, w której końcowe głoski am stanowią zakończenie, samo zaś
ah powstałe z mali jest tematem formy aham. W spółgłosce zaś h, powstałej z s, tkwi dobrze już nim znane znamię osobowości *. Ta zesuwka spółgłoski m zaszła, jak to słusznie zauwiżył prof. Bopp, już w przeddziejowój
dobie, to jest jeszcze przed oddzieleniem się jafeckich języków od wspólnego sanskryckiego pnia, jak tego dowodzą mianowniki liczby pojedyńczój
tego zajimka zendzkie azem, starosłowiańskie azs, polskie jd zamiist jaz z nisuwką spółgłoski i, grecko-łaćińskte ego, w którym sanskryckie powiewne h
przeszło w chwilowe g, spójka zaś a jak zwykle w e, gockie *'&, niemieckie
ich itd. Pomimo tego w celtyckich i cymbryjskich; językach jeszcze się dochowił główny pierwiastek m w mianowniku m liczby pojedynczej^ któtty
brzmi według clr. Eichhoffa w jego Parallele des langues de 1'Europe et
de VInde etc. Paris 1863, mi (jd), w perskim men (jd). Temu celtyckiemu1 mi, które w sanskrycie, greczyznie i litewskim pojawii się jako końcówka osoby lej słowa, zawdzięczają Francuzi dzisiejsze swoje moi (jd). Lecz
jakkolwiek sanskryckie aham utraciło swoje początkowe m, wszelako nawet
w sanskrycie zesunięti spółgłoska m nie zniki s tego zajimka, tylko przesuniętą została w liczbie mnogiej z nisłowii formy mas po za spółgłoskę
*, tak, że s temitu liczby pojedynczej mas, powstił temit dli liczby mnogiej asm i takim sposobem powstała sanskrycki zagimkowi wsuwką sm, któri
postridiwszy ciłkiem swoje pierwotne znaczenia przeszła jako wsuwka i do.
skłonników liczby mnogiej zajimka osoby 2ej toam (ty), jak tego diowodzi
temit liczby mnogiej tejże 2ej osoby jusm, a nistępnie ta wsuwka zajim-
kowi sm przeszła i do skłinianii liczby pojedynczej niektórych skłonników,
jak to poniżej zobiczym, do zajimków wskazujących i względnych 3ej osoby. W liczbie zaś podwójnój m wymieniło się na v i tak powstił w san-
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000430 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | 3 9 g FIĆRW OSKŁADNlA. § 135. Pierwiastki, ustrój i budowa języków. Jakeśmy już powiedzieli w § 87, pierwiistki zajimkowe tym się.różnią od jimionowo-słównych, że mogą się składać z jednej^ tylko głoski, i to pospolicie ze spółgłoski, kiedy tymczasem pierwiistki jimionowo-słó- wne z wyjątkiem * w jiść, łacińskie *>«, u w ob-u-ć, łacińskie ind-u-ere składają się pospolicie przynijmniój z dwu głosek, to jest albo ze spółgłoski i samogłoski, np. pi, Si w Bi-j-ę, pi-j-ę itd,, albo ze dwu spółgłosek, jako to: lv, ps, lgj ćm itd. w lew, pes, Igę, cipę. Jednogłoskowe pićrwiistki zajimkowe w słowiańskiej mowie są: m, n, j, w, s, k, u Nie ma w mowie Jafetidów, jak to, mojim zdaniem, błędnie uczą niemieccy badicze, nawet w sanskrycie piórwiistku skłidającego się s krótkiego a, ani w językach spokrewnionych ze samogłoski o, e. Wszelkie przez prof. Boppa zajimkowe a-piórwiistli, s$ to spójki, s przed których w przeddziejowój dobie sanskrytu zesunięto albo odrzucono spółgłoskę piórwiistkową bez zmiany znaczenii zajimka. Etóri zaś spółgłoska piórwiistkowi z nisłowii zajimka zesuniętą* została, nie trudno jest wyśledzić nawet w sanskrycie. I tak ze sanskryckiego mia-, nównika liczby pojedynczej zajimka osoby lej aham zamiist asam zesunięto w całej liczbie mnogiej i podwójnój już w przeddziejowój dobie spółgłoskę pićrwiistkową ni, któri jest pierwiistkiem i głównym znamieniem osoby lej czyli mówiącej; to jest według Benfeya forma aham powstała s piórwo- tnej niahom, w której końcowe głoski am stanowią zakończenie, samo zaś ah powstałe z mali jest tematem formy aham. W spółgłosce zaś h, powstałej z s, tkwi dobrze już nim znane znamię osobowości *. Ta zesuwka spółgłoski m zaszła, jak to słusznie zauwiżył prof. Bopp, już w przeddziejowój dobie, to jest jeszcze przed oddzieleniem się jafeckich języków od wspólnego sanskryckiego pnia, jak tego dowodzą mianowniki liczby pojedyńczój tego zajimka zendzkie azem, starosłowiańskie azs, polskie jd zamiist jaz z nisuwką spółgłoski i, grecko-łaćińskte ego, w którym sanskryckie powiewne h przeszło w chwilowe g, spójka zaś a jak zwykle w e, gockie *'&, niemieckie ich itd. Pomimo tego w celtyckich i cymbryjskich; językach jeszcze się dochowił główny pierwiastek m w mianowniku m liczby pojedynczej^ któtty brzmi według clr. Eichhoffa w jego Parallele des langues de 1'Europe et de VInde etc. Paris 1863, mi (jd), w perskim men (jd). Temu celtyckiemu1 mi, które w sanskrycie, greczyznie i litewskim pojawii się jako końcówka osoby lej słowa, zawdzięczają Francuzi dzisiejsze swoje moi (jd). Lecz jakkolwiek sanskryckie aham utraciło swoje początkowe m, wszelako nawet w sanskrycie zesunięti spółgłoska m nie zniki s tego zajimka, tylko przesuniętą została w liczbie mnogiej z nisłowii formy mas po za spółgłoskę *, tak, że s temitu liczby pojedynczej mas, powstił temit dli liczby mnogiej asm i takim sposobem powstała sanskrycki zagimkowi wsuwką sm, któri postridiwszy ciłkiem swoje pierwotne znaczenia przeszła jako wsuwka i do. skłonników liczby mnogiej zajimka osoby 2ej toam (ty), jak tego diowodzi temit liczby mnogiej tejże 2ej osoby jusm, a nistępnie ta wsuwka zajim- kowi sm przeszła i do skłinianii liczby pojedynczej niektórych skłonników, jak to poniżej zobiczym, do zajimków wskazujących i względnych 3ej osoby. W liczbie zaś podwójnój m wymieniło się na v i tak powstił w san- |
