00000457 |
Previous | 457 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ iii.
423
uwiźane już jako końcówka pojedyńczi już jako powstałi s kontrakcyji dwu
ii, s których drugie jest końcówką zajimka; to samo się rozumió co do końcówki mianownika w rodzaju żeńskim td^e, dobre, których e utraciło nosowe
brzmienie. Znimy już tę końców7kę ze skłaniania rzeczownikowego, lecz tam
stoji ona tylko wyłącznie po spółgłoskach zmiękczonych, jako to starosłowiańskie mianowniki: gośtije, ludije, rolę, dmiję i polskie gośće^ ludę, role, zrpije,
końcówce zaś starosłowiańskiej ę, polskiej e, odpowiadi po spółgłoskach twardych końcówka y, np. ryby, cnoty, córy itd. stąd doblęję, lecz dobryję, po polsku jednakże td^e, dobre itd.
8. Biernika forma tak na rodzij męzki jak i żeński jest taka sama jak dla mianownika w rodzaju żeńskim w7 obudwu językach, jakoto: doblęję, dobryję, po
polsku tdryz, dobre.
9 i 10. Starosłowiański miejscownik i dopełniicz liczby mnogićj brzmi według
Mikłosicza na wszystkie 3 rodzaje: dobliifia, dobryifia, w księgach zaś cerkiewnych: doblifia, dobryfia; formy te są złożone s form rzeczownikowych miejscownika doblifi, dobrefi i zajimka jifi. W tych złożonych formach po wyrzuceniu piórwszego /i i po upodobnieniu e do nistępnego i skontrahowały
się obie przedkońcowe samogłoski w jedne zgłoskę. Tak się rzecz mi co do
miejscownika; lecz forma dopełniacza mogła się w prosty sposób złożyć z dopełniiczów rzeczownikowych: dobl, dóbr i z zajimkowej końcówki ifi, jako to:
doblifia, dobryfia, i w taki też sposób urobiły się formy nie tylko polskiego
dopełniicza, ale i miejscownika, jako to: tdipPi, dobry fi. Porównaj formy zajimkowe jifi, tyli itd.
11. Starosłowiański celownik brzmi na wszystkie 3 rodzaje według Mikłosicza
dobliima, dobryima, w księgach zaś cerkiewnych doblima, dobryma i składa się
s celowników rzeczownikowych doblem, dobrom i s końcówki zajimkowej im,
gdzie pierwsze m wyrzucono, poczym samogłoski e, o upodobniono do następnego * i skontrahowano. Starosłowiańskim formom dobliima, dobryima
odpowiadają polskie tdrpm, dobrym złożonym s tematów tdn, dóbr i z zakończeń zajimkowych im lub ym. Porównij celowniki jim, tym.
12. Starosłowiański nirzędnik brzmi na wszystkie 3 rodzaje dobliimi, dobryimi,
w księgach zaś cerkiewnych doblimi, dobryipi i składa się z nirzędników
rzeczownikowych liczby mnogićj dobli, dobry i zakończeń zajimkowych imi.
Starosłowiańskim formom nirzędnika dobliimi, dobryirpi odpowiadają w pol-,
skim języku na wszystkie 3, rodzaje słowiańskie formy tdrpmi, dobryrpi lub.
wyłącznie polskie tdnerp.%, dobrerpi, według analogiji nirzędników nemi, terpi
lub rjirpi, tyrpi (ob. § 140, uwigę 4).
§ 142.
O skłanianiu zajimkowym litewskich i niemieckich przymiotników.
a
Zajimkowe skłinianie przymiotników7 nie jest wyłączną włisnością mowy słowiańskiej. Widzim bowiem takowe nie tylko w litewskim języku,
ale także w7 dzisiejszej niemczyznie. Litewski język jak i starosłowiański
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000457 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | ROZDZIAŁ iii. 423 uwiźane już jako końcówka pojedyńczi już jako powstałi s kontrakcyji dwu ii, s których drugie jest końcówką zajimka; to samo się rozumió co do końcówki mianownika w rodzaju żeńskim td^e, dobre, których e utraciło nosowe brzmienie. Znimy już tę końców7kę ze skłaniania rzeczownikowego, lecz tam stoji ona tylko wyłącznie po spółgłoskach zmiękczonych, jako to starosłowiańskie mianowniki: gośtije, ludije, rolę, dmiję i polskie gośće^ ludę, role, zrpije, końcówce zaś starosłowiańskiej ę, polskiej e, odpowiadi po spółgłoskach twardych końcówka y, np. ryby, cnoty, córy itd. stąd doblęję, lecz dobryję, po polsku jednakże td^e, dobre itd. 8. Biernika forma tak na rodzij męzki jak i żeński jest taka sama jak dla mianownika w rodzaju żeńskim w7 obudwu językach, jakoto: doblęję, dobryję, po polsku tdryz, dobre. 9 i 10. Starosłowiański miejscownik i dopełniicz liczby mnogićj brzmi według Mikłosicza na wszystkie 3 rodzaje: dobliifia, dobryifia, w księgach zaś cerkiewnych: doblifia, dobryfia; formy te są złożone s form rzeczownikowych miejscownika doblifi, dobrefi i zajimka jifi. W tych złożonych formach po wyrzuceniu piórwszego /i i po upodobnieniu e do nistępnego i skontrahowały się obie przedkońcowe samogłoski w jedne zgłoskę. Tak się rzecz mi co do miejscownika; lecz forma dopełniacza mogła się w prosty sposób złożyć z dopełniiczów rzeczownikowych: dobl, dóbr i z zajimkowej końcówki ifi, jako to: doblifia, dobryfia, i w taki też sposób urobiły się formy nie tylko polskiego dopełniicza, ale i miejscownika, jako to: tdipPi, dobry fi. Porównaj formy zajimkowe jifi, tyli itd. 11. Starosłowiański celownik brzmi na wszystkie 3 rodzaje według Mikłosicza dobliima, dobryima, w księgach zaś cerkiewnych doblima, dobryma i składa się s celowników rzeczownikowych doblem, dobrom i s końcówki zajimkowej im, gdzie pierwsze m wyrzucono, poczym samogłoski e, o upodobniono do następnego * i skontrahowano. Starosłowiańskim formom dobliima, dobryima odpowiadają polskie tdrpm, dobrym złożonym s tematów tdn, dóbr i z zakończeń zajimkowych im lub ym. Porównij celowniki jim, tym. 12. Starosłowiański nirzędnik brzmi na wszystkie 3 rodzaje dobliimi, dobryimi, w księgach zaś cerkiewnych doblimi, dobryipi i składa się z nirzędników rzeczownikowych liczby mnogićj dobli, dobry i zakończeń zajimkowych imi. Starosłowiańskim formom nirzędnika dobliimi, dobryirpi odpowiadają w pol-, skim języku na wszystkie 3, rodzaje słowiańskie formy tdrpmi, dobryrpi lub. wyłącznie polskie tdnerp.%, dobrerpi, według analogiji nirzędników nemi, terpi lub rjirpi, tyrpi (ob. § 140, uwigę 4). § 142. O skłanianiu zajimkowym litewskich i niemieckich przymiotników. a Zajimkowe skłinianie przymiotników7 nie jest wyłączną włisnością mowy słowiańskiej. Widzim bowiem takowe nie tylko w litewskim języku, ale także w7 dzisiejszej niemczyznie. Litewski język jak i starosłowiański |
