00000479 |
Previous | 479 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ IV.
445
krotny itd., albo jednorazowy, dwurazowy, trirazowy, ztyrorazovy, pęćorazooy itd.
Np. po dwukrotnym lub dwurazowym napomneipu skarał go ojćec itd. Liczebnikami częstotliwemi odpowiadamy na liczebnik częstotliwy pytający
jilekrotny? s którego uribii się liczebnik częstotliwy względny jilokrotny,
a temu odpowiadi liczebnik częstotliwy wskazujący tylokrotny. Taki
sim stosunek zachodzi pomiędzy liczebnikiem pytającym jilorazocy ?
względnym jilerazowy i wskazującym tylorazowy.
7. Od dwu tylko liczebników głównych: dwa i tri uribiąją się pogłosem
złożonym st liczebniki: dcojisty, trojisty, któremi się zwykle oznaczi
jednakowe cząstki rzeczy płynnych lub lotnych; np. słonce błysnęło
do pokoju prez otwory okennic dwojistym prorpeinem, mi się rozumieć Że
w okiennicy były dwa jednakowe otwory, któremi dwa promienie światła, niczym nie różniące się od siebie, zabłysły. Zrosiła sve ozi dwojistemi
kroplami łez; nie możni tu powiedzieć, ściśle rzecz biorąc, dwojakemi
kroplami, gdyż jedna kropla łzy niczym się nie różni od drugiej; ani
tćż podwójnemi kroplami^ gdyż dwie krople zetknąwszy się s sobą muszą się zlić w jedne kroplę. Stąd zdaje się wypływać, jiżby się źle
wyriżino, gdyby kto powiedziił pot jest duojisty zamiast dwojaki, jeden
jest oznaką w7yzdrowienii, drugi zaś śmiertelny itd. Zważywszy to
wszystko, co wyżćj powiedziino, policzyćby nileżało liczebniki dwojisty,
trojisty do liczebników zbiorowych.
8. Nadto w języku polskim znajdują się tak zwane liczebniki, że tak rzekę, Spółkowe, jako to: samowtór lub samowtóry, samotreć lub samotreći,
samozoór, to jest osoba, o której mowa, odbywi jaką czynność w towarzystwie trzech osób, a ona sama jest czwirtą. Liczebnikami <spół-
kowemi odpowiadamy na przysłówek pytający jak? np. jak śę wybrał na
wojnę? samotreć lub samotreći, to jest w towarzystwie dwu pachołków.
B. 1. Wszystkie powyżej wymienione liczebniki określające dokładnie
i szczegółowo już to jilość przedmiotów, już to porządek liczebny,
jako tćż wszelkie od liczebników głównych pochodne nazywimy, jidąc
za analogiją zajimków okrćślnych i nieokreślnych, liczebnikami określ-
nemi, które odróżniimy od liczebników nieokreślnych, schodzących się
poniekąd z zajimkami nieokrćślnemi. Takiemi są odpowiadające na
pytanie jite, yele, mnogo, mało, ^eco, coś. Kilka, kilkoro oznaczi liczbę wyższą nad dwa, a niższą czyli mniejszą od dziesięciu; kilkondśće oznaczi
liczbę większą od dziesięciu, a mniejszą od dwudziestu; kilkadeśąt oznaczi liczbę większą od dwudziestu, a mniejszą od sto; kroće oznaczi
nieoznaczoną jilość setek tysięcy. Liczebnik pytający i względny jile
wriz ze wskazującym tyle nileży również do liczebników nieokreślnych.
Widzim tedy s tego wszystkiego, co się powyżej powiedziało, że liczebniki pod względem swej formy nie różnią się wcale od form rzeczowników, przymiotników7 i zajimków, s któremi to ostatniemi co do
niektórych szczegółów zostają w pewnym stopniu powinowactwa.
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000479 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript |
ROZDZIAŁ IV.
445
krotny itd., albo jednorazowy, dwurazowy, trirazowy, ztyrorazovy, pęćorazooy itd.
Np. po dwukrotnym lub dwurazowym napomneipu skarał go ojćec itd. Liczebnikami częstotliwemi odpowiadamy na liczebnik częstotliwy pytający
jilekrotny? s którego uribii się liczebnik częstotliwy względny jilokrotny,
a temu odpowiadi liczebnik częstotliwy wskazujący tylokrotny. Taki
sim stosunek zachodzi pomiędzy liczebnikiem pytającym jilorazocy ?
względnym jilerazowy i wskazującym tylorazowy.
7. Od dwu tylko liczebników głównych: dwa i tri uribiąją się pogłosem
złożonym st liczebniki: dcojisty, trojisty, któremi się zwykle oznaczi
jednakowe cząstki rzeczy płynnych lub lotnych; np. słonce błysnęło
do pokoju prez otwory okennic dwojistym prorpeinem, mi się rozumieć Że
w okiennicy były dwa jednakowe otwory, któremi dwa promienie światła, niczym nie różniące się od siebie, zabłysły. Zrosiła sve ozi dwojistemi
kroplami łez; nie możni tu powiedzieć, ściśle rzecz biorąc, dwojakemi
kroplami, gdyż jedna kropla łzy niczym się nie różni od drugiej; ani
tćż podwójnemi kroplami^ gdyż dwie krople zetknąwszy się s sobą muszą się zlić w jedne kroplę. Stąd zdaje się wypływać, jiżby się źle
wyriżino, gdyby kto powiedziił pot jest duojisty zamiast dwojaki, jeden
jest oznaką w7yzdrowienii, drugi zaś śmiertelny itd. Zważywszy to
wszystko, co wyżćj powiedziino, policzyćby nileżało liczebniki dwojisty,
trojisty do liczebników zbiorowych.
8. Nadto w języku polskim znajdują się tak zwane liczebniki, że tak rzekę, Spółkowe, jako to: samowtór lub samowtóry, samotreć lub samotreći,
samozoór, to jest osoba, o której mowa, odbywi jaką czynność w towarzystwie trzech osób, a ona sama jest czwirtą. Liczebnikami |
