00000613 |
Previous | 613 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ VI.
579
. Stosownie tedy do tego opisu dzielim le spijanie czyli lą gromadę,
której w ogóle, z wyjątkiem słów płynnych, jest znamieniem jednotemito-
wość, na mniejsze grona spijające się za pośrednictwem spójki o, je, które
to grona nazywimy szeregami.
ly szereg obejmuje pierwiistki jednozgłoskowe, kończące się na spółgłoski twarde zębowe, jako to: t, d, s, z i gardłowe k, g i wargowe &, np.
plotę, plótł, pleść, bodę, bódł, bóść, yosę, yósł, yeść, gryzę, gryzł, gry^ć, grefię,
grebł, greść.
2gi^ szereg obejmuje słowa płynne pićrwotne, których pierwiistki, składające się z dwu spółgłosek, kończą się na m lub n, np. dmę, dął, dąć, pnę,
pąl, pąć itd.
3ci szereg obejmuje słowa płynne pochodne, których temita są urobione pogłosem n, nę, np. ćągnę, Ćągnąl, Ćągnąć, którego pierwiastek jest ćąy,
płynę, płynął, płynąć, którego pierwiistek jest pły.
Słowa tych dwu ostatnich szeregów są tylko na pozór dwutemitowemi,
w rzeczywistości zaś jednotemitowemi. Albowiem słów 2go szeregu spółgłoska nosowi, będąci znamieniem tego szeregu, rozpływi się we formach
bezosobowych w samogłoskę nosową ę lub ą, np. dmę, dął, dęta; znamieniem
zaś pierwotnym słów Tgo szeregu jest zgłoska nęy s której we formach
osobowych odpidi końcowi samogłoska ę, np. sunę, sunął, sunęła. Znamię
tego szeregu nę odpowiadi sanskryckiemu znamieniu nu, od którego w sanskrycie również w niektórych formach osobowych może odpadać końcowe
u, np. sunwas (suyeua), sunmos (suyemy) zamiist sunuwas, sunumas. A tak słowa
tych dwu szeregów, pomimo swej pozornej dwutemitowości, słusznie mają
prawo do mieszczenii się w tej pierwszej jednotemitowej gromadzie.
4ty szereg obejmuje słoAva pierwotne, których pierwiistki po spółgłosce zmiękczonój kończą się na i, np. Biję, Bił, Bić, po spółgłosce twardćj lub
zmiękczonej na u, np. truję, truł, truć, żuję, zuł, zuć, na y po spółgłoskach twardych, np. kryję, krył, kryć itd. Wszystkie te słowa są pierwotne. Tu nileżą
słowa pochodne urobione pogłosem e, np. mdleję, mdlał, mdleć, którego pićrwiistek jest mdl w mdły.
5ty szereg obejmuje tak słowa pierwotne, jak i pochodne, których
temit kończy się na a pochłiniające w sobie, z wyjątkiem 3ćj osoby liczby
mnogiej, spójkę e3 czyli słowa w formach osobowych kotrahowane, np. znam,
zndt, znać, mdydm, mdydł, mdyać. Jest jednakże kilka słów w języku naszym,
jako to: poznaję, doję, staję śę itd., które w formach osobowych nie ulegają
kontrakcyji i spijają się zupełnie według normy słów szeregu 4go.
II. ligi gromada obejmuje słowa dwutemitowe i we formach osobowych spijające się tą samą spójką, co i poprzednii, i jedynie rzeczywisti dwu temitów ość jest znamieniem odróżniającym to spijanie od Igo. Drugi temit
dli form bezosobowych kończy się na a, z wyjątkiem słów płynnych, które
wyjątkowo w naszym języku uribiąją dwa temita dli form bezosobowych,
jeden na ar, drugi na ™. To spijanie dzielim również na 5 szeregów.
ly szereg obejmuje słowa pierwotne, których pierwszy temit kończy
się na <?, drugi zaś 'na d pochylone powstałe s kontrakcyji samogłosek ea9
np. łe-j-ę; Idt, kić, powstałe s kontrakcyji starosłowiańskich form łejats, lejafi.
2gi szereg obejmuje same słowa pochodne, których pierwszy temit
kończy się na «, drugi zaś dli słów jimionowych na owa, dli słów zaś czę-
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000613 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | ROZDZIAŁ VI. 579 . Stosownie tedy do tego opisu dzielim le spijanie czyli lą gromadę, której w ogóle, z wyjątkiem słów płynnych, jest znamieniem jednotemito- wość, na mniejsze grona spijające się za pośrednictwem spójki o, je, które to grona nazywimy szeregami. ly szereg obejmuje pierwiistki jednozgłoskowe, kończące się na spółgłoski twarde zębowe, jako to: t, d, s, z i gardłowe k, g i wargowe &, np. plotę, plótł, pleść, bodę, bódł, bóść, yosę, yósł, yeść, gryzę, gryzł, gry^ć, grefię, grebł, greść. 2gi^ szereg obejmuje słowa płynne pićrwotne, których pierwiistki, składające się z dwu spółgłosek, kończą się na m lub n, np. dmę, dął, dąć, pnę, pąl, pąć itd. 3ci szereg obejmuje słowa płynne pochodne, których temita są urobione pogłosem n, nę, np. ćągnę, Ćągnąl, Ćągnąć, którego pierwiastek jest ćąy, płynę, płynął, płynąć, którego pierwiistek jest pły. Słowa tych dwu ostatnich szeregów są tylko na pozór dwutemitowemi, w rzeczywistości zaś jednotemitowemi. Albowiem słów 2go szeregu spółgłoska nosowi, będąci znamieniem tego szeregu, rozpływi się we formach bezosobowych w samogłoskę nosową ę lub ą, np. dmę, dął, dęta; znamieniem zaś pierwotnym słów Tgo szeregu jest zgłoska nęy s której we formach osobowych odpidi końcowi samogłoska ę, np. sunę, sunął, sunęła. Znamię tego szeregu nę odpowiadi sanskryckiemu znamieniu nu, od którego w sanskrycie również w niektórych formach osobowych może odpadać końcowe u, np. sunwas (suyeua), sunmos (suyemy) zamiist sunuwas, sunumas. A tak słowa tych dwu szeregów, pomimo swej pozornej dwutemitowości, słusznie mają prawo do mieszczenii się w tej pierwszej jednotemitowej gromadzie. 4ty szereg obejmuje słoAva pierwotne, których pierwiistki po spółgłosce zmiękczonój kończą się na i, np. Biję, Bił, Bić, po spółgłosce twardćj lub zmiękczonej na u, np. truję, truł, truć, żuję, zuł, zuć, na y po spółgłoskach twardych, np. kryję, krył, kryć itd. Wszystkie te słowa są pierwotne. Tu nileżą słowa pochodne urobione pogłosem e, np. mdleję, mdlał, mdleć, którego pićrwiistek jest mdl w mdły. 5ty szereg obejmuje tak słowa pierwotne, jak i pochodne, których temit kończy się na a pochłiniające w sobie, z wyjątkiem 3ćj osoby liczby mnogiej, spójkę e3 czyli słowa w formach osobowych kotrahowane, np. znam, zndt, znać, mdydm, mdydł, mdyać. Jest jednakże kilka słów w języku naszym, jako to: poznaję, doję, staję śę itd., które w formach osobowych nie ulegają kontrakcyji i spijają się zupełnie według normy słów szeregu 4go. II. ligi gromada obejmuje słowa dwutemitowe i we formach osobowych spijające się tą samą spójką, co i poprzednii, i jedynie rzeczywisti dwu temitów ość jest znamieniem odróżniającym to spijanie od Igo. Drugi temit dli form bezosobowych kończy się na a, z wyjątkiem słów płynnych, które wyjątkowo w naszym języku uribiąją dwa temita dli form bezosobowych, jeden na ar, drugi na ™. To spijanie dzielim również na 5 szeregów. ly szereg obejmuje słowa pierwotne, których pierwszy temit kończy się na |
