00000625 |
Previous | 625 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
ROZDZIAŁ VI. 591
spółgłoski z; zuj$, pruję, kłuję. Wszystkie te słowa przytoczone pod a, b, c,
są pićrwotne. ■
Godną jest uwigi rzeczą, że samogłoski i, y nigdzie nie są pogłosami,
czyli, że nie ma słów pochodnych w słowiańskim spijaniu s temitami na
h y, pomimo że są temita pochodne, a zatym i słowa pochodne, urabiane
pogłosami a, u, e. Od pierwiistków blu, płu, szu uribiąją się pogłosem a,
temita błwa, piwa, szwa, gdzie u przed a przemienii się w spółgłoskę v, które
to temita spijają się podług szeregu 5go, gromady lej, jako to: phdm,
plwds, płwd itd. Podobnie s pićrwiistków ku, knu, snu, psu uribiąją się przez
Stopniowanie samogłoski u w dwójkę ov przed pogłosem a, temita pochodne:
kpwa, knowa, snowa, psova, które również spijają się podług szeregu 5, gromady Ićj, jako to: kowdm, kowds, kowd itd., od którego temitu mimy rzeczowniki kpwdł, kovadło; osnowa.
d) Słowa pochodne s temitem na e, po większej części poczynające,
są; boleję, bolał, boleć; fiśdyeję, nabozyeję, buty ej ę, firopowaćeję, firorpeję, fioreję, ćęzeję,
tefyftjb teywjfy tępieję, ćem^eję, zeryeję, zerstyeję. zeryeyeję, dobreję, drętyeję, drożeję,
dyeje ńieosobiste, dizeję, gęśćeję, lecz używańsze gęstyeję, głodyeję, gtupeję, goreję,
yweję, gorłcyeję, grufieję, grifieję, hardeję, jistyeję, jaśyeję, kalezeję, karpeyeję, skorupę ję, kostyeję, kosmacę ję, kruseję. kuleję, kulayeję. kwaśyeję, liyeję, leyeję, łeyiyeję, li-
śćeję, (nieużywane), tykowaćeję, tyśeję, mądrefę, mdleję, maleję, maryeję, męzyeję, rpąz-
seję, mękzeję, rpizeryeję, młodyeję, yerpeję yeyeśćeję. yikzemyeję, yiśzeję, obojętyeję,
parfiaćeję, parsiyeję, panoseję, pęzyeję, pleśyeję, ptoyeję, prófiyeję, pryszeję, preję, pu-
stoseję, pysyeję, pękyeję rdeyeję, radeję, grezyeję, ("od rez), tre^yeję, śiyeję, skąpeję
stafieję, śyedeję, soyeję, srozeję, stareję, saleję, szupleję, tayeję, tęfiyeję obok tęfinę,
tęfinąt, tęfinąć) tężeję, tępeję, wątleję, tleję, topyeję, trędowaćeję, trufileję, twardyeję,
twardeję, wrodeję, wrodowaćeję, powdzyeję, yetreję, yotseję, yędyeję obok yędnę, yędnął,
yędt, yędnąć, yilgotyeję, yilzeję, wolyeję, powsedyeję, powsefiyeję zreję, %rał, greć, używane w złożonych dojreję z&do$reję, dojrał, dojreć, zdroyeję, geleyeję, zólkyeję obok
żółknę.
Tu nileżą jeszcze dwa słowa w czasie teraźniejszym bezspójkowe,
s których jedno jest pij^wjitna^i»i &maX, śmeć, drugie zaś pochodne:
urpem, umił,umść, od pićrwiistku um, a bynajmniej od słowa rpść, jak błędnie sądzi uczony Duńczyk prof. Smith, i złożone z niego: rozurpśm, zrozu-
rpśm, wyrozwpem, dorozumśm śę. Słowa te śmśm, urpem możni uważać za pozbawione w czasie teraźniejszym spójki o, je. Tu nileży także złożone dokonane
również od pierwiistku um: zdurpeję śę, zdumał śę, zdurpeć śę za zeumeję, któremu w spijaniu odpowiadi niedokonane zdurpewdm śę. Większi część tych
słów używi się w znaczeniu dokonanym s przyjimkami, a jimiesłów przeszły używi się w naszym języku s pojimkiem tylko od słów złożonych,
a nigdy od pojedynczych, np. omdlały, oglupaty, zmądraty, zrozurpaty, ześiyatyy
ześiyatd, ześiyate, liczba mnogi: ześiyali, ześiyale, a nigdy mdlały.
JJwdgo 1. Sim rzut oka na słowa pochodne wyliczone pod d) przekonywi
nis, te z wyjątkiem tleję, mdleję, $reję, których pićrwiistki są tl, ml, $r, są urobione od pićrwotników przymiotnikowych i rzeczownikowych, jako to: od głupi,
zdroye, karpey, rda itd. gtupeję, zdroyeję, karpeyeję, rdeyeję itd.
Tu jeszcze uwiżyć nileży, że jeżeli pićrwotnik już jest złożony s przyjimkiem,
np. obojętny, wtedy słowo od niego urobione, np. obojętyeję, pomimo przyjimka ob
nie je^t dokonanym, lecz niedokonanym, i dopiero za przydaniem jeszcze jednego
przyjimka stić się może dokonanym, np. zobojętyeję, od rozum niedokonane ro-
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000625 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | ROZDZIAŁ VI. 591 spółgłoski z; zuj$, pruję, kłuję. Wszystkie te słowa przytoczone pod a, b, c, są pićrwotne. ■ Godną jest uwigi rzeczą, że samogłoski i, y nigdzie nie są pogłosami, czyli, że nie ma słów pochodnych w słowiańskim spijaniu s temitami na h y, pomimo że są temita pochodne, a zatym i słowa pochodne, urabiane pogłosami a, u, e. Od pierwiistków blu, płu, szu uribiąją się pogłosem a, temita błwa, piwa, szwa, gdzie u przed a przemienii się w spółgłoskę v, które to temita spijają się podług szeregu 5go, gromady lej, jako to: phdm, plwds, płwd itd. Podobnie s pićrwiistków ku, knu, snu, psu uribiąją się przez Stopniowanie samogłoski u w dwójkę ov przed pogłosem a, temita pochodne: kpwa, knowa, snowa, psova, które również spijają się podług szeregu 5, gromady Ićj, jako to: kowdm, kowds, kowd itd., od którego temitu mimy rzeczowniki kpwdł, kovadło; osnowa. d) Słowa pochodne s temitem na e, po większej części poczynające, są; boleję, bolał, boleć; fiśdyeję, nabozyeję, buty ej ę, firopowaćeję, firorpeję, fioreję, ćęzeję, tefyftjb teywjfy tępieję, ćem^eję, zeryeję, zerstyeję. zeryeyeję, dobreję, drętyeję, drożeję, dyeje ńieosobiste, dizeję, gęśćeję, lecz używańsze gęstyeję, głodyeję, gtupeję, goreję, yweję, gorłcyeję, grufieję, grifieję, hardeję, jistyeję, jaśyeję, kalezeję, karpeyeję, skorupę ję, kostyeję, kosmacę ję, kruseję. kuleję, kulayeję. kwaśyeję, liyeję, leyeję, łeyiyeję, li- śćeję, (nieużywane), tykowaćeję, tyśeję, mądrefę, mdleję, maleję, maryeję, męzyeję, rpąz- seję, mękzeję, rpizeryeję, młodyeję, yerpeję yeyeśćeję. yikzemyeję, yiśzeję, obojętyeję, parfiaćeję, parsiyeję, panoseję, pęzyeję, pleśyeję, ptoyeję, prófiyeję, pryszeję, preję, pu- stoseję, pysyeję, pękyeję rdeyeję, radeję, grezyeję, ("od rez), tre^yeję, śiyeję, skąpeję stafieję, śyedeję, soyeję, srozeję, stareję, saleję, szupleję, tayeję, tęfiyeję obok tęfinę, tęfinąt, tęfinąć) tężeję, tępeję, wątleję, tleję, topyeję, trędowaćeję, trufileję, twardyeję, twardeję, wrodeję, wrodowaćeję, powdzyeję, yetreję, yotseję, yędyeję obok yędnę, yędnął, yędt, yędnąć, yilgotyeję, yilzeję, wolyeję, powsedyeję, powsefiyeję zreję, %rał, greć, używane w złożonych dojreję z&do$reję, dojrał, dojreć, zdroyeję, geleyeję, zólkyeję obok żółknę. Tu nileżą jeszcze dwa słowa w czasie teraźniejszym bezspójkowe, s których jedno jest pij^wjitna^i»i &maX, śmeć, drugie zaś pochodne: urpem, umił,umść, od pićrwiistku um, a bynajmniej od słowa rpść, jak błędnie sądzi uczony Duńczyk prof. Smith, i złożone z niego: rozurpśm, zrozu- rpśm, wyrozwpem, dorozumśm śę. Słowa te śmśm, urpem możni uważać za pozbawione w czasie teraźniejszym spójki o, je. Tu nileży także złożone dokonane również od pierwiistku um: zdurpeję śę, zdumał śę, zdurpeć śę za zeumeję, któremu w spijaniu odpowiadi niedokonane zdurpewdm śę. Większi część tych słów używi się w znaczeniu dokonanym s przyjimkami, a jimiesłów przeszły używi się w naszym języku s pojimkiem tylko od słów złożonych, a nigdy od pojedynczych, np. omdlały, oglupaty, zmądraty, zrozurpaty, ześiyatyy ześiyatd, ześiyate, liczba mnogi: ześiyali, ześiyale, a nigdy mdlały. JJwdgo 1. Sim rzut oka na słowa pochodne wyliczone pod d) przekonywi nis, te z wyjątkiem tleję, mdleję, $reję, których pićrwiistki są tl, ml, $r, są urobione od pićrwotników przymiotnikowych i rzeczownikowych, jako to: od głupi, zdroye, karpey, rda itd. gtupeję, zdroyeję, karpeyeję, rdeyeję itd. Tu jeszcze uwiżyć nileży, że jeżeli pićrwotnik już jest złożony s przyjimkiem, np. obojętny, wtedy słowo od niego urobione, np. obojętyeję, pomimo przyjimka ob nie je^t dokonanym, lecz niedokonanym, i dopiero za przydaniem jeszcze jednego przyjimka stić się może dokonanym, np. zobojętyeję, od rozum niedokonane ro- |
