00000658 |
Previous | 658 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
g 24 PlfiRWOSKŁADNlA.
różnicy od rzeczownika szeć, szećind; sterk sterze, skyśrk skyśrzę, tr&sk treszę, vark
warzę, wraslc wreszę.
G. Beg fiezę, fiezal, fiezść; drg drżę, derg dśrzę, leg lezę, mzi mzało, rg rzę.
H. Dy fi dysę, dyski, dysść; styli > stysę.
B. P. V. Syerb śyśrfię, śyśrfidl, śyerBeć; ćórp ćśrpę, sap sapę, firąp firapę, firip
firipę, skrip skripę, wątp nątpę, kip kipę, tkv tkyę.
Uwdga. Tu nileży słowo niewzorowe śpę spis, spal spać zamiist spal, dli
różnicy od śpeję, spal, spać. Słowo to styki się fonetycznie ze słowem sypę, sy-
pes, sypdt, sypać. Od śpę, którego piórwiistek jest sp, uribii się forma częstotliwi sypdm, od słowa zaś sypę sypywdm lub vysypuję itd. Słowo zaś złożone
czynne uśpę, uśpił, uśpić nileży do gromady IIIćj, lecz zajimkowe nijakie vyśpę śę
spiji się jak pojedyncze, jako to: wyspał śę, wyspać śę itd.
M. N. Brm brrpę, brrpat, bryiść; grm grrpę, sum surpę, pomyę.
R. Ł. J. Zr %rę, $ral, ^reć, dojrę za do$rę itd.; potr patrę, patrał, patrść, w złożonych patrił, patrić; boi boli, bolało, bolść (nieosob.); vol volę, volał, wolść;
myst lub myśl myślę, myślał, myśleć, w złożonych zaś myślil, myślić; kosi kaslę,
kaslal, kasleć. Starzy jednak mówili i pisali: kaslę, kasles według szeregu 5go,
gromady IIćj; tak samo się dziiło ze skoml skomlę, skomlał, skomlść; boj boję śę,
bdt śę, boć śę, skontrahowane s pełnych form bojał śę, bojść śę. Tak samo stoję,
stół, stóć, a co jinnego staję za stówom, stawała stawać.
Uwdga 1. Wyliczyliśmy słów nileżących do gromady IVtćj około 63, s których tylko 8 przyjmuje dwojakie miękczenie ostatniej spółgłoski pićrwotnika, reszta zaś 55, których piórwotniki nie kończą się na spółgłoski zębowe, poprzestają
tak jak w gromadzie IIIćj na jednym zmiękczeniu ostatniej spółgłoski pićrwotnika.
Słowa te nie uribiąją tak jak słowa pićrwszego szeregu form częstotliwych samym
pogłosem a od temitu, lecz pogłosem ywa, np. od yidę, stysę, patrę, lecę itd. urabiają się formy częstotliwe: yidywdm !ub yiduję, slufiywóm lub slufiuję, patrywam
lub patruję, lóiyodm lub lótuję, w słowach złożonych niedokonanych preyidywdm lub
preyiduję itd. Lecz jeżeli słowo składi się ze samych spółgłosek, jak np. brrpę,
lub jego temit kończy się na kilka spółgłosek, wtedy forma częstotliwi uribii się
od temitu jak w gromadzie IIIćj za pomocą ewa, np. prebrmewóm, powątpśwóm.
Słowo pomyę uribii formę częstotliwą prawidłowo porpinóm, np. napominam itd.
Od słowa %rę mimy formę częstotliwą zriwóm w słowie złożonym podejriwdm, gdzie
pićrwiistkowe 3 wymieniło się na j. Obicz § 175.
Uwóga 2. W starosłowiańskim języku dwójki bl, pi, wl, ml zastępują w gromadzie IIIćj i IVtćj, w szeregu 5tym i gromady IIćj spółgłoski przyciskowe st, odpowiednie naszemu c, powstałemu ze zmiękczenii zębowego t; st odpowiednie naszemu sz, powstałemu ze zmiękczenii dwójki st; zd odpowiednie naszemu d, powstałemu z d; zd odpowiednie naszemu zd, powstałemu z dwójki zd; np. kroplą,
kropisi, kropits, kropiti; wabią, wafiisi, wafiits, wafiifi; kormlą, kormisi, korrpite, kor-
miii; kyplą, kypisi, kypils^ kypifi; dremlu, dremlesi, dremale, dremafi.
W taki sposób starosłowiański język w tych dwu gromadach poprzestaje na
jednym zmiękczeniu samych tylko spółgłosek gardłowych k, g, fi i płynnych r.
t, n, j.
Uwóga 3. Urabianie temitów słownych od pićrwiistków i pićrwotników
jimionowych za pomocą pogłosu j nie jest wyłączną włisnością mowy słowiańskiej.
Już bowiem Grecy uribiali temita słowne w ten sim sposób, jak to" wykiził prof.
Schleicher w swojćj rozprawie o Dzetacyzmie, a riczćj Jotacyznie, wydanej w Bonn
1848 pod nipisem: Zur wergleichenden ,Sprachengeschichte, gdzie obicz str. 40tą
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000658 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | g 24 PlfiRWOSKŁADNlA. różnicy od rzeczownika szeć, szećind; sterk sterze, skyśrk skyśrzę, tr&sk treszę, vark warzę, wraslc wreszę. G. Beg fiezę, fiezal, fiezść; drg drżę, derg dśrzę, leg lezę, mzi mzało, rg rzę. H. Dy fi dysę, dyski, dysść; styli > stysę. B. P. V. Syerb śyśrfię, śyśrfidl, śyerBeć; ćórp ćśrpę, sap sapę, firąp firapę, firip firipę, skrip skripę, wątp nątpę, kip kipę, tkv tkyę. Uwdga. Tu nileży słowo niewzorowe śpę spis, spal spać zamiist spal, dli różnicy od śpeję, spal, spać. Słowo to styki się fonetycznie ze słowem sypę, sy- pes, sypdt, sypać. Od śpę, którego piórwiistek jest sp, uribii się forma częstotliwi sypdm, od słowa zaś sypę sypywdm lub vysypuję itd. Słowo zaś złożone czynne uśpę, uśpił, uśpić nileży do gromady IIIćj, lecz zajimkowe nijakie vyśpę śę spiji się jak pojedyncze, jako to: wyspał śę, wyspać śę itd. M. N. Brm brrpę, brrpat, bryiść; grm grrpę, sum surpę, pomyę. R. Ł. J. Zr %rę, $ral, ^reć, dojrę za do$rę itd.; potr patrę, patrał, patrść, w złożonych patrił, patrić; boi boli, bolało, bolść (nieosob.); vol volę, volał, wolść; myst lub myśl myślę, myślał, myśleć, w złożonych zaś myślil, myślić; kosi kaslę, kaslal, kasleć. Starzy jednak mówili i pisali: kaslę, kasles według szeregu 5go, gromady IIćj; tak samo się dziiło ze skoml skomlę, skomlał, skomlść; boj boję śę, bdt śę, boć śę, skontrahowane s pełnych form bojał śę, bojść śę. Tak samo stoję, stół, stóć, a co jinnego staję za stówom, stawała stawać. Uwdga 1. Wyliczyliśmy słów nileżących do gromady IVtćj około 63, s których tylko 8 przyjmuje dwojakie miękczenie ostatniej spółgłoski pićrwotnika, reszta zaś 55, których piórwotniki nie kończą się na spółgłoski zębowe, poprzestają tak jak w gromadzie IIIćj na jednym zmiękczeniu ostatniej spółgłoski pićrwotnika. Słowa te nie uribiąją tak jak słowa pićrwszego szeregu form częstotliwych samym pogłosem a od temitu, lecz pogłosem ywa, np. od yidę, stysę, patrę, lecę itd. urabiają się formy częstotliwe: yidywdm !ub yiduję, slufiywóm lub slufiuję, patrywam lub patruję, lóiyodm lub lótuję, w słowach złożonych niedokonanych preyidywdm lub preyiduję itd. Lecz jeżeli słowo składi się ze samych spółgłosek, jak np. brrpę, lub jego temit kończy się na kilka spółgłosek, wtedy forma częstotliwi uribii się od temitu jak w gromadzie IIIćj za pomocą ewa, np. prebrmewóm, powątpśwóm. Słowo pomyę uribii formę częstotliwą prawidłowo porpinóm, np. napominam itd. Od słowa %rę mimy formę częstotliwą zriwóm w słowie złożonym podejriwdm, gdzie pićrwiistkowe 3 wymieniło się na j. Obicz § 175. Uwóga 2. W starosłowiańskim języku dwójki bl, pi, wl, ml zastępują w gromadzie IIIćj i IVtćj, w szeregu 5tym i gromady IIćj spółgłoski przyciskowe st, odpowiednie naszemu c, powstałemu ze zmiękczenii zębowego t; st odpowiednie naszemu sz, powstałemu ze zmiękczenii dwójki st; zd odpowiednie naszemu d, powstałemu z d; zd odpowiednie naszemu zd, powstałemu z dwójki zd; np. kroplą, kropisi, kropits, kropiti; wabią, wafiisi, wafiits, wafiifi; kormlą, kormisi, korrpite, kor- miii; kyplą, kypisi, kypils^ kypifi; dremlu, dremlesi, dremale, dremafi. W taki sposób starosłowiański język w tych dwu gromadach poprzestaje na jednym zmiękczeniu samych tylko spółgłosek gardłowych k, g, fi i płynnych r. t, n, j. Uwóga 3. Urabianie temitów słownych od pićrwiistków i pićrwotników jimionowych za pomocą pogłosu j nie jest wyłączną włisnością mowy słowiańskiej. Już bowiem Grecy uribiali temita słowne w ten sim sposób, jak to" wykiził prof. Schleicher w swojćj rozprawie o Dzetacyzmie, a riczćj Jotacyznie, wydanej w Bonn 1848 pod nipisem: Zur wergleichenden ,Sprachengeschichte, gdzie obicz str. 40tą |
