00000666 |
Previous | 666 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
g 3 2 PIŚRW OSKŁ ADKlA. 22. Pek, w starćj polszczyznie mott, połł, które to formy zaleci jeszcze prof. Żocho.wski zamiist dzisiij używanych mett, pełł. Jinne formy są: mleć, pleć; jimiesłów bierny metty, petty i melony, pelony, metce, pełće, rpeleye, pele*ye, są słowa nileżące do szeregu 3go, których niewzorowość zawisła na przybieraniu już wsuwki je, już czystego e pomiędzy pićrwiistkowe spółgłoski mł, pL 23. Słowa kolę, koleś, kłót, kłóć, kłóty, 24. Porę, pores, prót, próćt próty, dli tego są niewzorowe, że drugi temit kto, pro, uribiąją s Igo kol. por, przez przesuwkę głosek ot, or w to, ro. Słowa te policzyliśmy do szeregu 3go s powodu ostatnich spółgłosek te- mitowych r, t. Błędnie uczy Prof. Muczkowski przeciwko wynikom lingwistyki porówniwczej, wychodząc w spijaniu z nieszczęsnego trybu bezokolicznego, że temita kot, por, powstały przez przesuwkę temitów kto, pro, kiedy w słowiańskiej mowie żiden temit w rodzimej swej postaci kończyć się nie może ani na samogłoskę o, ani na e, które to obie samogłoski odpowiadają etymologicznie krótkiemu sanskryckiemu «t na które się też i w sankrycie, jak to powyżej wykaziłem, żiden pierwiistek słowny nie kończy. 25. Słowo dwutemitowe Rcę, fiees, fićat, fićść, po starosłowiańsku fiostą, którego pićrwotnik jest fiot, nileży do szeregu 5go. Niewzorowość jego polegi ni wyrzutni spółgłoski pićrwiistkowćj o i na tym, że tryb rozkazujący i formy bezosobowe uribii nie Igo od temitu fic, ani drugich od temitu fiota lub fitą, lecz od temitu fice; fićśj itd. Słowo to uribii także nie- wzorowo formę częstotliwą; np. w słowie złożonym zafićśwdm od temitu fice. Od pićrwiistku tego słowa fiot mimy spójniki fioć fioćóz. W gromadzie IVej. 26. Słowo śpę, spis, spól, spać, jest dwutemitowe. Niewzorowość jego polegi na tym, że od pićrwiistku sp uribii drugi temit spa dli form bezosobowych. Formy osobowe spiji ze spójką i, śpę, spis, gdzie s miękczy się przed pwĄ i tak samo spijają się złożone s przyjimkami, jako to: wyspę śę, wyspót śę, wyspać śę, zaspę, zaspót, zaspać. Lecz s przyjimkiem u, przeprowadzającym to słowo ze znaczenii nijakiego do czynnego, spija się wzorowo podług gromady IIIćj, np. uśpę, uśpis, uśpit, uśpić. 27. Słowa m, zćit, zćić, zzony, zzeye, którego pićrwiistek jest st, 28. «Hw& firćis, firćit, firćić, Brzony% firzeye, którego temit jest Brt za first, porównij firest, firtu, nileżą do szeregu Igo. Niewzorowość jich polegi na miękczeniu spółgłoski t w z zamiist w c, którego to zmiękczenii powodem są poprzedzające przyciskowe £, *\ według analogiji puszę, puścił, puścić, od pićrwiistku pust. Zresztą słowa te są ciłkiem wzorowe. 29. Pomyę, pomydłt pomyść jest słowo ciłkiem wzorowe, które dzisiejsi pisarze skazili nieofganicznemi formami pomnę, pomnąłf pomnąct wspomyonyt zamiist organicznych pomnę, pomyą, pomyącr wspomyany. Co do tego jimie- słowu biernego zdaje się niektórym, że forma mpomyany jest częstotliwą, i dli tego ze skażeniem języka wolą używać potwornej formy vspomyony. Przeciwko takiemu każeniu czystości naszego języka powstił już prof. Muczkowski, przyticzając Zygmuntowskich pisarzy organiczne formy, lecz1 niestety bez żidnego skutku. Przykłady te są następujące; Ne pomyę Skarga Kaz. Przyg. str. 513. Ne pomyąc, tamże str. 405. Nefi zapomyę, tamże
Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
Publisher | L. Rzepecki |
Place of Publication | W Poznaniu |
Date | 1869 |
Language | pol |
Type | Books/Pamphlets |
Title | 00000666 |
Type | Books/Pamphlets |
Transcript | g 3 2 PIŚRW OSKŁ ADKlA. 22. Pek, w starćj polszczyznie mott, połł, które to formy zaleci jeszcze prof. Żocho.wski zamiist dzisiij używanych mett, pełł. Jinne formy są: mleć, pleć; jimiesłów bierny metty, petty i melony, pelony, metce, pełće, rpeleye, pele*ye, są słowa nileżące do szeregu 3go, których niewzorowość zawisła na przybieraniu już wsuwki je, już czystego e pomiędzy pićrwiistkowe spółgłoski mł, pL 23. Słowa kolę, koleś, kłót, kłóć, kłóty, 24. Porę, pores, prót, próćt próty, dli tego są niewzorowe, że drugi temit kto, pro, uribiąją s Igo kol. por, przez przesuwkę głosek ot, or w to, ro. Słowa te policzyliśmy do szeregu 3go s powodu ostatnich spółgłosek te- mitowych r, t. Błędnie uczy Prof. Muczkowski przeciwko wynikom lingwistyki porówniwczej, wychodząc w spijaniu z nieszczęsnego trybu bezokolicznego, że temita kot, por, powstały przez przesuwkę temitów kto, pro, kiedy w słowiańskiej mowie żiden temit w rodzimej swej postaci kończyć się nie może ani na samogłoskę o, ani na e, które to obie samogłoski odpowiadają etymologicznie krótkiemu sanskryckiemu «t na które się też i w sankrycie, jak to powyżej wykaziłem, żiden pierwiistek słowny nie kończy. 25. Słowo dwutemitowe Rcę, fiees, fićat, fićść, po starosłowiańsku fiostą, którego pićrwotnik jest fiot, nileży do szeregu 5go. Niewzorowość jego polegi ni wyrzutni spółgłoski pićrwiistkowćj o i na tym, że tryb rozkazujący i formy bezosobowe uribii nie Igo od temitu fic, ani drugich od temitu fiota lub fitą, lecz od temitu fice; fićśj itd. Słowo to uribii także nie- wzorowo formę częstotliwą; np. w słowie złożonym zafićśwdm od temitu fice. Od pićrwiistku tego słowa fiot mimy spójniki fioć fioćóz. W gromadzie IVej. 26. Słowo śpę, spis, spól, spać, jest dwutemitowe. Niewzorowość jego polegi na tym, że od pićrwiistku sp uribii drugi temit spa dli form bezosobowych. Formy osobowe spiji ze spójką i, śpę, spis, gdzie s miękczy się przed pwĄ i tak samo spijają się złożone s przyjimkami, jako to: wyspę śę, wyspót śę, wyspać śę, zaspę, zaspót, zaspać. Lecz s przyjimkiem u, przeprowadzającym to słowo ze znaczenii nijakiego do czynnego, spija się wzorowo podług gromady IIIćj, np. uśpę, uśpis, uśpit, uśpić. 27. Słowa m, zćit, zćić, zzony, zzeye, którego pićrwiistek jest st, 28. «Hw& firćis, firćit, firćić, Brzony% firzeye, którego temit jest Brt za first, porównij firest, firtu, nileżą do szeregu Igo. Niewzorowość jich polegi na miękczeniu spółgłoski t w z zamiist w c, którego to zmiękczenii powodem są poprzedzające przyciskowe £, *\ według analogiji puszę, puścił, puścić, od pićrwiistku pust. Zresztą słowa te są ciłkiem wzorowe. 29. Pomyę, pomydłt pomyść jest słowo ciłkiem wzorowe, które dzisiejsi pisarze skazili nieofganicznemi formami pomnę, pomnąłf pomnąct wspomyonyt zamiist organicznych pomnę, pomyą, pomyącr wspomyany. Co do tego jimie- słowu biernego zdaje się niektórym, że forma mpomyany jest częstotliwą, i dli tego ze skażeniem języka wolą używać potwornej formy vspomyony. Przeciwko takiemu każeniu czystości naszego języka powstił już prof. Muczkowski, przyticzając Zygmuntowskich pisarzy organiczne formy, lecz1 niestety bez żidnego skutku. Przykłady te są następujące; Ne pomyę Skarga Kaz. Przyg. str. 513. Ne pomyąc, tamże str. 405. Nefi zapomyę, tamże |