00000771 |
Previous | 771 of 881 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
— 33 —
§ 25. Na mocy przyjętego raz na zawsze zwyczaju w naszej pisowni, nigdy dwugłoski ji
inaczej piśmiennie nie wyrażamy, jak przez pojedynczy znak: i; np. kolei (zamiast koleji), nadziei
(nadzieji), twoi (zamiast twoji), boi się (boji) itd. Dla tego też zupełnie niepotrzebnie pisać chcieli
niektórzy jich, jim, jinny, Juliji, liliji itd.
Privda, ze zyyzij uśyęćił yyrizan6 zgłoski ji samą samogłoską i; jednakże ten
zyyzij ne ostoji śę, aip y obec uipejętnośći językoyej, aip v obec zdroYÓgo rozsądku.
Abecadło nasó qó poyinno być ipesaipną systemu głoskov6go ze sylaboyym, jaki
yyłązne panuje v piśipe aetyopskim. Jeżeli Pisare Zigmuntovsci pisali, z yyjątkem
spójnika i (et), ysęde zgłoskęj^ prez i, to uvizić nilezi, ze v yeku XVI. spółgłoska j ne była jim znaną, aip navet v łaćine, któri to postać oznazała dług6 i, np.
witijs za diśejsó witiis, i take znazenó ta postać ipała jesze za kś. Dobrovskego v języku zeskim. Kś. Vujek v svojej Bibliji z r. 1599. uzivi ypriyde nekedy postaci
j, lez v znazeipi samogłoski y, np. bjł zaipist był, a ze v ovym zaśe zaipist j uzi-
vano po samogłosce y, np. stryy, wuy, preto tez i v tym samym znazenu znijdujemy nekedy v tej Bibliji j na końcu samogłoski stryj, wuj. Jin Kofianoyski i kś. Ja-
nusoyski (ob. Novy Karakter Polski) zalecali pisać v pije, yije postać j, poipimo
tego v kśęgafi s zasóv ZigmuntoYskifi znijdujemy pile, yiie itd. Lez kędy za radą
nader rozsądną Felinskego Deputaciji Ortograjizni byłógo Varsavskógo Tov. Prij.
Nauk zaleciła nim pisać tak pred samogłoskami ja, jo, je, ju, ję, ją, jak po samo-
głoskafi stryj, wuj, krój, stryja, wuja, kroju, a myśmy tę pisovną prijęli, nó mas tedy
zidnógo rozumnógo v obec uipejętnośći językoyej povodu, dli którógobyśmy nó
ipeli pisać tej spółgłoski j pred samogłoską i, zyłisza ze zęsto v środku yyrazóy
spółgłoska j pred jinnemi samogłoskami jest tylko vsuvką zapoBegającą rozgeyoyi,
np. Biję, piję, myję, ryję, fiiją, lez v środku vyrazóv pred samogłoską i jest j zayse ostatną spółgłoską temitu, np. moji, twoji, swoji od mój, twój, svój, boji śę, stoji,
kroji, któryfi temata są: boj, stój, krój. Kto yęc tu yyruci spółgłoskę j, ten yyruca
spółgłoskę temitoyą i utrudni tak so6e, jak i jinnym, tak pobratymcom, jak jinno-
pleipencom naukę nasego języka, co jest yelką nedoreznośćą, od której od nijdi-
yiiejsifi zasóv volni była pisovni zeska, £eśi boyem az do 4. deśątka obecnógo
stuleci zarpist j pisali g, jako to: mogi, twogi, swogi, bogime se, stogime, a yymiyali,
tak jak tez i diśij pisą, moji, twoji, swoji, bojime se, stojime. Na pozątku yyrazu
samogłoska i tak v języku starosłoyanskim, jako i polskim, priBeri pred sobą spółgłoskę j y pozątkovej zgłosce yyrazu i ta nó nilezi juz do peryistku. Mamy yęc v
języku polskim na pozątku yyrazu dvojaką zgłoskę ji: jedne, v której to j jest na-
suvką, np. v jidę, jigła, po zesku jehla (aada); v jinnyfi zaś yyrazafi, zazinającifi
śę od zgłoski ji, to j nó jest nisuvką, lez spółgłoską póryistkoyą, jak np. v jifi,
jim, jego, jimę, którógo peryistek jest jm9 jiyię. Gramatik yęc zalecająci v jednym
i drugim ra3e pisać idę, igło, ifi, im, imę, jakże yyjaśni svómu uznoyi różnicę poipędi nisuyką j i peryistkovym j, kędy uzen jego v pisovip zalecanej prez Autora
nó yidi zidnógo j? Jakże mu yyjaśni, ze v pójdę, dojdę jest o ćómnó dli yyrutni
peryistkoyógo i, v pojmę zaś i dojmę, gde tylko yyrućiło śę vsuvnó i z jimę, o pozostaje jasno (jimę boyom jest za jmę, poróynij dmę, zmę). N6 zgidi śę yęc zyyzij yyrizani zgłoski ji samą samogłoską i z nezbędnómi yymiganami uipejętnośći
| Title | Krytyczno-porównáwczá gramatyka je̦zyka polskiego |
| Creator | Malinowski, Franciszek Ksawery |
| Publisher | L. Rzepecki |
| Place of Publication | W Poznaniu |
| Date | 1869 |
| Language | pol |
| Type | Books/Pamphlets |
| Title | 00000771 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | — 33 — § 25. Na mocy przyjętego raz na zawsze zwyczaju w naszej pisowni, nigdy dwugłoski ji inaczej piśmiennie nie wyrażamy, jak przez pojedynczy znak: i; np. kolei (zamiast koleji), nadziei (nadzieji), twoi (zamiast twoji), boi się (boji) itd. Dla tego też zupełnie niepotrzebnie pisać chcieli niektórzy jich, jim, jinny, Juliji, liliji itd. Privda, ze zyyzij uśyęćił yyrizan6 zgłoski ji samą samogłoską i; jednakże ten zyyzij ne ostoji śę, aip y obec uipejętnośći językoyej, aip v obec zdroYÓgo rozsądku. Abecadło nasó qó poyinno być ipesaipną systemu głoskov6go ze sylaboyym, jaki yyłązne panuje v piśipe aetyopskim. Jeżeli Pisare Zigmuntovsci pisali, z yyjątkem spójnika i (et), ysęde zgłoskęj^ prez i, to uvizić nilezi, ze v yeku XVI. spółgłoska j ne była jim znaną, aip navet v łaćine, któri to postać oznazała dług6 i, np. witijs za diśejsó witiis, i take znazenó ta postać ipała jesze za kś. Dobrovskego v języku zeskim. Kś. Vujek v svojej Bibliji z r. 1599. uzivi ypriyde nekedy postaci j, lez v znazeipi samogłoski y, np. bjł zaipist był, a ze v ovym zaśe zaipist j uzi- vano po samogłosce y, np. stryy, wuy, preto tez i v tym samym znazenu znijdujemy nekedy v tej Bibliji j na końcu samogłoski stryj, wuj. Jin Kofianoyski i kś. Ja- nusoyski (ob. Novy Karakter Polski) zalecali pisać v pije, yije postać j, poipimo tego v kśęgafi s zasóv ZigmuntoYskifi znijdujemy pile, yiie itd. Lez kędy za radą nader rozsądną Felinskego Deputaciji Ortograjizni byłógo Varsavskógo Tov. Prij. Nauk zaleciła nim pisać tak pred samogłoskami ja, jo, je, ju, ję, ją, jak po samo- głoskafi stryj, wuj, krój, stryja, wuja, kroju, a myśmy tę pisovną prijęli, nó mas tedy zidnógo rozumnógo v obec uipejętnośći językoyej povodu, dli którógobyśmy nó ipeli pisać tej spółgłoski j pred samogłoską i, zyłisza ze zęsto v środku yyrazóy spółgłoska j pred jinnemi samogłoskami jest tylko vsuvką zapoBegającą rozgeyoyi, np. Biję, piję, myję, ryję, fiiją, lez v środku vyrazóv pred samogłoską i jest j zayse ostatną spółgłoską temitu, np. moji, twoji, swoji od mój, twój, svój, boji śę, stoji, kroji, któryfi temata są: boj, stój, krój. Kto yęc tu yyruci spółgłoskę j, ten yyruca spółgłoskę temitoyą i utrudni tak so6e, jak i jinnym, tak pobratymcom, jak jinno- pleipencom naukę nasego języka, co jest yelką nedoreznośćą, od której od nijdi- yiiejsifi zasóv volni była pisovni zeska, £eśi boyem az do 4. deśątka obecnógo stuleci zarpist j pisali g, jako to: mogi, twogi, swogi, bogime se, stogime, a yymiyali, tak jak tez i diśij pisą, moji, twoji, swoji, bojime se, stojime. Na pozątku yyrazu samogłoska i tak v języku starosłoyanskim, jako i polskim, priBeri pred sobą spółgłoskę j y pozątkovej zgłosce yyrazu i ta nó nilezi juz do peryistku. Mamy yęc v języku polskim na pozątku yyrazu dvojaką zgłoskę ji: jedne, v której to j jest na- suvką, np. v jidę, jigła, po zesku jehla (aada); v jinnyfi zaś yyrazafi, zazinającifi śę od zgłoski ji, to j nó jest nisuvką, lez spółgłoską póryistkoyą, jak np. v jifi, jim, jego, jimę, którógo peryistek jest jm9 jiyię. Gramatik yęc zalecająci v jednym i drugim ra3e pisać idę, igło, ifi, im, imę, jakże yyjaśni svómu uznoyi różnicę poipędi nisuyką j i peryistkovym j, kędy uzen jego v pisovip zalecanej prez Autora nó yidi zidnógo j? Jakże mu yyjaśni, ze v pójdę, dojdę jest o ćómnó dli yyrutni peryistkoyógo i, v pojmę zaś i dojmę, gde tylko yyrućiło śę vsuvnó i z jimę, o pozostaje jasno (jimę boyom jest za jmę, poróynij dmę, zmę). N6 zgidi śę yęc zyyzij yyrizani zgłoski ji samą samogłoską i z nezbędnómi yymiganami uipejętnośći |
