Page 501-502 |
Previous | 251 of 694 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
Loading content ...
§01 IN ARNOBIUM,
esse, aut lui Deum? Profeclo nori putas. p (Cicer., A Ub. i, de Nat, deor., pag. 207, lin. 29.) Vides cerle eamdem esse Ciceronis atque Arnobii nostri argu- menlalìoneni, qua fictilìorum numinum dìvinitalem jure merito explodit.
Neque ibi tantum auctor nosler prerail oratoris lalìni vesiigia , sed alibi saepius, aut verba ejus, aut sensum exprirait. Al ea hausit polissimura ex tribus ÌUÌUS de Naiura deorum libris, uli ex infra dicendis ommes inleUigenl. Prius igitur, quara ulterius pro¬ grediaraur, non inulilis proculdubio operse pretiura erit observare, quod auctor noster de hìs Ciceronis libris ferat judiciura, et cur eorura in primis aucto¬ rìlale ethnicos refellat.
De ipsomet aulem Cicerone, in hisce libris lo¬ quente, sic pronuntìal : « Ante omnes Tullius Ro- ]g mani diserlìssìmus generis, nullam veritus impie¬ latìs invidiam, ingenue, constanier, et libere, quid super lali opinalione, ^ niraìrum de gentilium diis, <k sentirei, pietate, cura majore raonslravit. A quo si res suraere judicii veriiate conscriplas pergereiìs, perorata esset haec causa, nec secundas, ut dicitur, actiones nobis ab intantibus postularet. j (Arnob., lib. IH, pag. 105.) Quaraobrera non pauci, pei^git ille, aversabantur librorum ejus de naiura deorum lectio¬ nem, nulloque peniius modo nec ìn aurem volebant adraittere : alh vero eos senatusconsulto abolendos, ac de medio tollendos censebant. Cardinalis autem Baronius opinatus esl ìd raeraorato a nobìs superius Diocletiani ediclo factura, ìllosque lìbros Ciceronis cum christianorura scriplis igne revera crematos q (Baron., ad Ann. 502, § i9, 725). Sed vereraur ne doctissiraus vir aniraura non satis advenerit Op¬ latura el Eusebiura, quos de eodera Diocletiani de¬ creto disserenies alibi citavimus, sacrorura dumtaxat divinae Scriplurse, seu deificomin noslrorum librorura fecisse menlionem.
Porro autera quam funditus Cicei'o hisce suis in libris irapiura deorum cultura, oranesque falsas eth¬ nicorura religiones everleril, quidve de iisdem diìs senserit, hic Lactanlius explical verbis : Romana? philosophìae princeps, et amplìssimo sacerdolio praì¬ dilus, commentìtios ac ficlos deos redarguii : quo¬ rum cullus superstìtiones pene aniles esse testatur; falsis opinionibus, erroribusque turbulenlis impli- catos esse homines queritur. Nam lolus lìber tertius D de Naiura deorura oranes funditus religiones everlìt, ac deiel. Quid ergo a nobis expectatur amplius? Num eloquenlia superare possumus Ciceronera? Mi¬ nirae id quidera. Sed fiducia illi defuit, ignoranti ve¬ ritalera. Ait enira lacilius se posse dicere, quid non sii, quara quid sit, hoe est, falsa se intelligere, vera nescire. i (Ladani., tìb. i. Inslit., cap. 17, pag. 90.)
Laclanlio igitur, aliisque quaraplurìmis erudilissì¬ mìs scrìptoribus, visura est bis Ciceronis libris falsam ethnìcorum religionera funditus everli, lametsi ille aham veram ostendere et stabilire non valucrit.
Augustinus vero cilalis quibusdara ex secundo concludit illum simulacrorum instilulioni et falsis
CAP. XL
502
gentilium opinionibus indìgnarì quidem, sed « conarì, dura consuetudìnera civitatis timet, religionem lau¬ dare majorum, eamque a superstiiione velie sejun¬ gere, sed quomodo id possit, non invenire. > (Au¬ gusl., lib. IV deCivìL, cap. 50, pag. 110). Tum deinde sequenlì libro ait, cum ìlle videret aperlissìraam esse insaniara, « confiieri -Deura et negare praescium fu¬ turorura, leniavit asserere, quod scriptum esl: Dìxìt insìpìens in corde suo : Non esl Detis ; sed non ex sua persona. Vidit enìm quam essel invìdiosura et moleslura ; ideoque Coltara fecit disputantem de hac re adversum Stoicos in libris de deorura naiura, et pro Lucilio Balbo, cui sioìcorura partes defendendas dedit, maluìt ferre sententiam, quara pro Cotta, qui nullara naturara divìnara esse conlendìt. » (Idem ìbìd., Ub. V, cap. 9, pag. 121.)
At si Cicero hìs ìn lìbrìs oranes funditus religiones suslulit, si ad invidiam molestìamque depellendam, verbo laniura nec sincera mente deos existere asse¬ ruit, quo, inquies, jure Arnobius tanta asseveralione ^Uivmixi (Arnob., lìb. in, pag. 104) hos ipsos esse Ciceronis lìbros, « quibus Christiana religio corapro- belur, et vetuslatis oppriraalur auctoritas? » Respon¬ deri haud ineple poiest christianae religionis noraine ab ìlio significari illius de vero el unico Deo, divina¬ que illius orania adrainistrante providentia docuraen¬ tura. Nara eo asserto oppriraìlur vetuslatis auctoritas, quae raultiplìces et infinitos, sicut dixiraus, Deos fin¬ xerat. Atqui Cicero in suis de Naiura deorum hbris haec lara aperte doraonslral, quara talsas esse oranes geniìHura quoslibet deos colentiura religiones. At demonstrata earura falsilaie, Arnobius necessario concludi posse putavit, solara chrislianara religionem esse verara, el aliìs veleribus repudiatis, ab omnibus suscìpiendara.
PraUer Giceronem vero, raille alios, ex quibus nonnuUos noraìnibus suis appellai, a se cìlari posse aucior nosler asserii qui deos genlìliura fal¬ sos penitus, ac meros horaìnes fuìsse scriptis pu¬ blicis proclamare ac probare non dubitaverunt : « Possuraus quidem omnes istos, p ita ìlle lòquitur ( idem , lib. iv, pag. 147), « nobis , quos inducìlis atque appellatis deos, honiines fuisse monstrare, vel Agraganlino Euhemero [replicalo , cujus libel¬ los Ennius, clarum nt fieret cunclìs, sermonem in italum iranslulit, vel Nicagora Gyprio , vel Pellaeo Leonle, vel Cyrenensì Theodoro, vel Hippone, ac Diagora Meliìs, vel auctoribus aliis raille, qui scru- pulosae diligentiae cura ìn lucera res abditas liber¬ iate ingenua protulerunt. d Quara antera ìd verum sii, satis liquet ex hìs, quae nos de laudatis ab eo scrì¬ ptoribus in priore apparatus noslri tomo, el supe¬ riore de Minucìì Ociavìo dissertalioné disputavìraus (lom, I Apparai., Ub. ni, Dissert, 1, cap, 11, art. 5, pag. 785; et seq. ; DisserL in Minuc, Oclav., cap. el art. ullìm.). Gemini porro ullus, uli putamus, dubitandi locus est cum Giceronem, tum alios , quos Arnobius norainatìra vocavit, eos ipsos esse , de quibus ille alibi dixerat : € Audimus quosdam
Object Description
| Title | Patrologiae cursus completus. Series prima. Tomus V. |
| Creator | Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875. |
| Contributors | Hamman, A.-G. (Adalbert-G.), 1910- |
| Date | 1844 |
| Call Number | BR60.M4 |
| Language | Latin |
| Type | Books/Pamphlets |
| Related Resource Identifier | http://yufind.library.yale.edu/yufind/Record/524253 |
Description
| Title | Page 501-502 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript |
§01 IN ARNOBIUM,
esse, aut lui Deum? Profeclo nori putas. p (Cicer., A Ub. i, de Nat, deor., pag. 207, lin. 29.) Vides cerle eamdem esse Ciceronis atque Arnobii nostri argu- menlalìoneni, qua fictilìorum numinum dìvinitalem jure merito explodit.
Neque ibi tantum auctor nosler prerail oratoris lalìni vesiigia , sed alibi saepius, aut verba ejus, aut sensum exprirait. Al ea hausit polissimura ex tribus ÌUÌUS de Naiura deorum libris, uli ex infra dicendis ommes inleUigenl. Prius igitur, quara ulterius pro¬ grediaraur, non inulilis proculdubio operse pretiura erit observare, quod auctor noster de hìs Ciceronis libris ferat judiciura, et cur eorura in primis aucto¬ rìlale ethnicos refellat.
De ipsomet aulem Cicerone, in hisce libris lo¬ quente, sic pronuntìal : « Ante omnes Tullius Ro- ]g mani diserlìssìmus generis, nullam veritus impie¬ latìs invidiam, ingenue, constanier, et libere, quid super lali opinalione, ^ niraìrum de gentilium diis, |
