Page 129-130 |
Previous | 65 of 602 | Next |
|
small (250x250 max)
medium (500x500 max)
Large
Extra Large
large ( > 500x500)
Full Resolution
All (PDF)
|
Loading content ...
129 LlBER DE IRA DEL iSO
quaì a Cicerone dìcunlur? « Elenìin qiuero, si quìs A Ifà composuit, « Ira esl, inquit, eupiditas ulcìscendse
pater^familias liberìs suis a servo interfeclis, uxore occìsa, incensa domo, supplicìum de servo non quam acerrimùm sumpserit ; utrum ìs clemens ac miseri¬ cors, an inhumanus et crudelissìmus esse videatur?» Quod si ejusmodi facinoribus ìgnoscere crudelìtalis est potius quam pielatis; non est ergo vìriulis ìn Deo, ad ea, quaì injuste fiunt, non commoverì. Nam niundus lanquam Dei donius est, et homines tan¬ quam servì : quìbus si ludibrio sìt nomen ejus, qualis aut quanta patientia est, ul honoribus suis cedat, prava et inìqua fieri videat, et non ìndìgnelur, quod proprium el naturale est ei, cui peccala non pla¬ ceant? Irasci ergo ralionis est; anferunlur enìm de¬ lìcta, et refrsenatur licentia, quod utique juste sa- pienterque fit.
Sed Stoici non vìderunl esse discrimen recti et pravi ; esse iram justam et ìnjusiam : et quìa mede¬ lam rei non invenìebant, voluerunt eam penitus exci¬ dere. Perìpalelicì vero non excìdendam, sed lempe¬ ràndarn esse dixerunt : quibus ìn sexlo libro Instìlu- tionura salìs respondimus. Nescisse autem philoso¬ phos, quse ratio esset irse, apparet ex definitionibus eorum, quas Seneca enumeravit ìn lìbrìs, quos de
injurise. Alii, ul aìt Posìdonius, eupiditas puniendi ejus, a quo le inìque putes Isesum. j Quidam ita defi¬ nierunt : € Irà est ìncìtatìo animi ad nocendum eì qui, aul nocuìl, aut nocere voluit. s Aristolelìs definitio non multum a nosira abest. Ail enim iram esse cupi¬ diiatem dolorìs rependendì. Hsec esl ira, de qua supe¬ rius diximus, injusta; quaì eliam mutìs inest : in bomìne vero cohibenda est, ne ad alìquod maximum malum prosìlìat per furorem. Hsec in Deo esse non potesl, quìa illa^sìbilìs est; in homine autem, quìa fragilìs esl, invenitur. Inurit enim Isesio dolorem; et dolor facit ullìonìs cupiditatem. Ubi est ergo illa ira jusla adversus delinquenles? quaì utique non esl cn- piditas ultionis, quìa non praìcedit injuria. Non dico B de iis qui adversus leges peccant, quibus etsi judex sìne crimine irasci postesi, fingamus tamen, eum se¬ dalo animo esse debere, cum subjicit poense nocenlem, quia legum sìt minister, non animi, aul polestalis suaì ; sìc enìm volunt, qui iram conantur evellere. Sed de iis potissimum dico, quì sunt nostrse potesta¬ lis, ut servi, lìberi, conjuges el discipuli : quos cum delinquere videmus, incitamur ad coercendum. Necesse est enìm bono ac justo displicere, quse
YARIORUM mTM.
' Supplìcium de servo non quam acerrimùm sumpserit. In omnibus Lactanlii mss. et edd. est cum negatione hic locus; apud Cìcer^onem Or^at. 4 ìn Catilìnam e 6, quam acerbìssimum, sine negalione ìn quìbus- G dam edìiìs : Lambìnus ver^o, Isaìus, aFiique legunl non quam acerrimùm. Et ila apud Laclanlìum.
Sed stoici non vìderunl. Perturbatio. iràBog, ut Ci¬ cero in 4 Tuse ex Zenonis sententia definii, est aversa a recla ratìone conira naluram animi comino- lìo. Quidam appetìlum vehemenlìorem, opp.rivKlzovó.- t^Q\)(70L-j : iram aulem ut formam libidini, T^sTrtQu/xta, li¬ bidinem vero perturbationi subjiciunt, sic definien'tes : Ira est libido ejus, qui videlur Isesìsse injuria. Ergo stoici posuerunt iram ìnler morbos etvitia. Betuleius.
Peniius excidere. Lips. Terl., occidere, Torn., Peniius exscindere. Sic ssepe variare dixi ad lìb. v, cap. 5 : Horalìus lib.ii, Sat. 5 :
Denique quatemis excidi penitus vilium irse Csetera item nequeant stultis hserentia.
Bun.
Ira est, inquìi, cupidiias, ulciscendw injurìw. Seneca lib. i de Ira., cap. 5 : Primum dìximus cupidiiatem esse pwnwexigendw. Ad verburn diximus, commenta- lur ila Lipsius : nempe in iis, quaì e Lactantìo re¬ ponimus. Et lib. ir de Ira, cap. 5, ait : Ira est con- cìlalìo animi ad ultionem volunlate el judicio pergen- tis. Cell.
Aia (ut aìt) Posidanius. Sìc lego cum Lam- bìno, .Gotiìofr^edo, Francio, aliisque doclìs viris; non Possidonius, ut in mss. et edìiìs nostris. Posìdo¬ nius, forle a nocstSwv, Neptunus, aìt Francius.— Bu¬ neman. vero babel : Aut, ulaìl, et notam sequentem exhibet: — Goth., Lips., Reimm.,et editi :Alii,ulaìt, Pen., Vel, ut ail. Bonon., Aul, ul ait. Hunc sequor. Posset tamen vox alìì quoque hic locum habere ; non Tantum enim Posìdonius, sed etìam Zeno dìxìt, lesle Laertìo : 'Opyvìv sTrtGupttav Tip.MpioLg. Bun.
Iram. Aristol. ii Rheior., cap. 2, et apud Senec. obi supina.
Injusta. Ha^c vox deesl iu 8 vulgatis et 12 mss. Al extal in velustissimis 1 Ronon., Regìo-Put., 1 al. Reg., 2 Colb., Baluz. et Claroni, in marg. necnon in ^diiisTUQm.,Ts»,Tbys., Gali., Spark.,Walch., estque
D
necessaria, quìa de ira justa post loquiiur.
Ne ad alìquod maximum malum. Ila ms. Regio-Put. cum mullis editis. In plerisque deest malum. — Ad alìquod maximum malum prosìlìat. Necessario hic subsiantìvum addendum. Sic e 18 iHìnc quotidie ad immania facinora prosilìlur ; et infra : Evadenl ad majus malum. Ep\i. e 61 : Inde ad immania facinora prosilìlur; ubique vero ad, non in, ut ìn Parrh. dici' tur ; hinc bis lib. vi, cap. 5, et lìb. vi, cap. 18 : pro- siiire ad nocendum. Bun.
Illwsibilìs. Rara vox, quam nullibi reperire potui. — Legitur apud Buneman. Ille stabilis, et in hanc varìaniem nolam sequenlem exhibet; — Ille stabilis. Omnes editiones, illwsibilìs: etiam duo Guelferb., illwsibilìs, et sequitur Iwsio. Suspecla mihi dudum visa vox illwsibilìs, qua alibi seinper abstìnuìt ; unde e 17 : Nihil esl, quod eì (Deo) vim possit inferre ; et e. 5: qui Isedi non polesl. Oplìme hsec ratio alteri sequenti, quia fragilìs est, opponitur. Ila cap. 15 : In homine... quia fragilìs et mortalis esl... in Deo locum non habet, quia el fragìlitas el interitus ab eo alienus esl... gui semper fulurus esl, id est, stabilis esl. Ea¬ dem oppositio lib. V Institut., cap. 21 : Corpus... imbecillum, fragile, mortale... animus stabilis el cons¬ tans el perpeluus. Iterum de Deo lib. vi Institut. cap. 15: Ut idem (Deus) sii semper et stabìlìs, et immuia¬ bilis, el inconcussus. Ne lamen lexica aliquid deiri- metiti capìant pr*oscripta hac voce, quam Walchius maxime raram, nec alibi eam se poluisse reperire dì¬ cìt, ìn Lactanlii locum , sutficiam Tertullianum, qui dìxìt adv. Valentin, cap. 27 : Pater impassibilis, il¬ lwsibilìs. Bun.
Inurit enìm Iwsìo dolorem. Sic restituì ex mss. 4 Reg. aliisque mss. plurimis, vel. edit. Rom. etCellar. In 6 scriplis et 14 excusis est Irritai. Sed et infr-a dixil, dolorem ìnurerel, cap. 18 circa med.
Illa ira justa. Mss. tr^es. ree addunt qua movelur ; 5 al. ree quw movelur; quas voces utpote inuli!e>>y expunxì, et absunt a c:eteris mss. el vel. edit. Boìd.
Quìbus etsi judex. Ila cuncli fere mss. ac 2 vct. edd. In 5 scriplis ree et aliis edilis est el.
Ut servi liberif ut gonjuges, et discipuli, Dislribulio
Object Description
| Title | Patrologiae cursus completus. Series prima. Tomus VII. |
| Creator | Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875. |
| Contributors | Hamman, A.-G. (Adalbert-G.), 1910- |
| Date | 1844 |
| Call Number | BR60.M4 |
| Language | Latin |
| Type | Books/Pamphlets |
| Related Resource Identifier | http://yufind.library.yale.edu/yufind/Record/524253 |
Description
| Title | Page 129-130 |
| Type | Books/Pamphlets |
| Transcript | 129 LlBER DE IRA DEL iSO quaì a Cicerone dìcunlur? « Elenìin qiuero, si quìs A Ifà composuit, « Ira esl, inquit, eupiditas ulcìscendse pater^familias liberìs suis a servo interfeclis, uxore occìsa, incensa domo, supplicìum de servo non quam acerrimùm sumpserit ; utrum ìs clemens ac miseri¬ cors, an inhumanus et crudelissìmus esse videatur?» Quod si ejusmodi facinoribus ìgnoscere crudelìtalis est potius quam pielatis; non est ergo vìriulis ìn Deo, ad ea, quaì injuste fiunt, non commoverì. Nam niundus lanquam Dei donius est, et homines tan¬ quam servì : quìbus si ludibrio sìt nomen ejus, qualis aut quanta patientia est, ul honoribus suis cedat, prava et inìqua fieri videat, et non ìndìgnelur, quod proprium el naturale est ei, cui peccala non pla¬ ceant? Irasci ergo ralionis est; anferunlur enìm de¬ lìcta, et refrsenatur licentia, quod utique juste sa- pienterque fit. Sed Stoici non vìderunl esse discrimen recti et pravi ; esse iram justam et ìnjusiam : et quìa mede¬ lam rei non invenìebant, voluerunt eam penitus exci¬ dere. Perìpalelicì vero non excìdendam, sed lempe¬ ràndarn esse dixerunt : quibus ìn sexlo libro Instìlu- tionura salìs respondimus. Nescisse autem philoso¬ phos, quse ratio esset irse, apparet ex definitionibus eorum, quas Seneca enumeravit ìn lìbrìs, quos de injurise. Alii, ul aìt Posìdonius, eupiditas puniendi ejus, a quo le inìque putes Isesum. j Quidam ita defi¬ nierunt : € Irà est ìncìtatìo animi ad nocendum eì qui, aul nocuìl, aut nocere voluit. s Aristolelìs definitio non multum a nosira abest. Ail enim iram esse cupi¬ diiatem dolorìs rependendì. Hsec esl ira, de qua supe¬ rius diximus, injusta; quaì eliam mutìs inest : in bomìne vero cohibenda est, ne ad alìquod maximum malum prosìlìat per furorem. Hsec in Deo esse non potesl, quìa illa^sìbilìs est; in homine autem, quìa fragilìs esl, invenitur. Inurit enim Isesio dolorem; et dolor facit ullìonìs cupiditatem. Ubi est ergo illa ira jusla adversus delinquenles? quaì utique non esl cn- piditas ultionis, quìa non praìcedit injuria. Non dico B de iis qui adversus leges peccant, quibus etsi judex sìne crimine irasci postesi, fingamus tamen, eum se¬ dalo animo esse debere, cum subjicit poense nocenlem, quia legum sìt minister, non animi, aul polestalis suaì ; sìc enìm volunt, qui iram conantur evellere. Sed de iis potissimum dico, quì sunt nostrse potesta¬ lis, ut servi, lìberi, conjuges el discipuli : quos cum delinquere videmus, incitamur ad coercendum. Necesse est enìm bono ac justo displicere, quse YARIORUM mTM. ' Supplìcium de servo non quam acerrimùm sumpserit. In omnibus Lactanlii mss. et edd. est cum negatione hic locus; apud Cìcer^onem Or^at. 4 ìn Catilìnam e 6, quam acerbìssimum, sine negalione ìn quìbus- G dam edìiìs : Lambìnus ver^o, Isaìus, aFiique legunl non quam acerrimùm. Et ila apud Laclanlìum. Sed stoici non vìderunl. Perturbatio. iràBog, ut Ci¬ cero in 4 Tuse ex Zenonis sententia definii, est aversa a recla ratìone conira naluram animi comino- lìo. Quidam appetìlum vehemenlìorem, opp.rivKlzovó.- t^Q\)(70L-j : iram aulem ut formam libidini, T^sTrtQu/xta, li¬ bidinem vero perturbationi subjiciunt, sic definien'tes : Ira est libido ejus, qui videlur Isesìsse injuria. Ergo stoici posuerunt iram ìnler morbos etvitia. Betuleius. Peniius excidere. Lips. Terl., occidere, Torn., Peniius exscindere. Sic ssepe variare dixi ad lìb. v, cap. 5 : Horalìus lib.ii, Sat. 5 : Denique quatemis excidi penitus vilium irse Csetera item nequeant stultis hserentia. Bun. Ira est, inquìi, cupidiias, ulciscendw injurìw. Seneca lib. i de Ira., cap. 5 : Primum dìximus cupidiiatem esse pwnwexigendw. Ad verburn diximus, commenta- lur ila Lipsius : nempe in iis, quaì e Lactantìo re¬ ponimus. Et lib. ir de Ira, cap. 5, ait : Ira est con- cìlalìo animi ad ultionem volunlate el judicio pergen- tis. Cell. Aia (ut aìt) Posidanius. Sìc lego cum Lam- bìno, .Gotiìofr^edo, Francio, aliisque doclìs viris; non Possidonius, ut in mss. et edìiìs nostris. Posìdo¬ nius, forle a nocstSwv, Neptunus, aìt Francius.— Bu¬ neman. vero babel : Aut, ulaìl, et notam sequentem exhibet: — Goth., Lips., Reimm.,et editi :Alii,ulaìt, Pen., Vel, ut ail. Bonon., Aul, ul ait. Hunc sequor. Posset tamen vox alìì quoque hic locum habere ; non Tantum enim Posìdonius, sed etìam Zeno dìxìt, lesle Laertìo : 'Opyvìv sTrtGupttav Tip.MpioLg. Bun. Iram. Aristol. ii Rheior., cap. 2, et apud Senec. obi supina. Injusta. Ha^c vox deesl iu 8 vulgatis et 12 mss. Al extal in velustissimis 1 Ronon., Regìo-Put., 1 al. Reg., 2 Colb., Baluz. et Claroni, in marg. necnon in ^diiisTUQm.,Ts»,Tbys., Gali., Spark.,Walch., estque D necessaria, quìa de ira justa post loquiiur. Ne ad alìquod maximum malum. Ila ms. Regio-Put. cum mullis editis. In plerisque deest malum. — Ad alìquod maximum malum prosìlìat. Necessario hic subsiantìvum addendum. Sic e 18 iHìnc quotidie ad immania facinora prosilìlur ; et infra : Evadenl ad majus malum. Ep\i. e 61 : Inde ad immania facinora prosilìlur; ubique vero ad, non in, ut ìn Parrh. dici' tur ; hinc bis lib. vi, cap. 5, et lìb. vi, cap. 18 : pro- siiire ad nocendum. Bun. Illwsibilìs. Rara vox, quam nullibi reperire potui. — Legitur apud Buneman. Ille stabilis, et in hanc varìaniem nolam sequenlem exhibet; — Ille stabilis. Omnes editiones, illwsibilìs: etiam duo Guelferb., illwsibilìs, et sequitur Iwsio. Suspecla mihi dudum visa vox illwsibilìs, qua alibi seinper abstìnuìt ; unde e 17 : Nihil esl, quod eì (Deo) vim possit inferre ; et e. 5: qui Isedi non polesl. Oplìme hsec ratio alteri sequenti, quia fragilìs est, opponitur. Ila cap. 15 : In homine... quia fragilìs et mortalis esl... in Deo locum non habet, quia el fragìlitas el interitus ab eo alienus esl... gui semper fulurus esl, id est, stabilis esl. Ea¬ dem oppositio lib. V Institut., cap. 21 : Corpus... imbecillum, fragile, mortale... animus stabilis el cons¬ tans el perpeluus. Iterum de Deo lib. vi Institut. cap. 15: Ut idem (Deus) sii semper et stabìlìs, et immuia¬ bilis, el inconcussus. Ne lamen lexica aliquid deiri- metiti capìant pr*oscripta hac voce, quam Walchius maxime raram, nec alibi eam se poluisse reperire dì¬ cìt, ìn Lactanlii locum , sutficiam Tertullianum, qui dìxìt adv. Valentin, cap. 27 : Pater impassibilis, il¬ lwsibilìs. Bun. Inurit enìm Iwsìo dolorem. Sic restituì ex mss. 4 Reg. aliisque mss. plurimis, vel. edit. Rom. etCellar. In 6 scriplis et 14 excusis est Irritai. Sed et infr-a dixil, dolorem ìnurerel, cap. 18 circa med. Illa ira justa. Mss. tr^es. ree addunt qua movelur ; 5 al. ree quw movelur; quas voces utpote inuli!e>>y expunxì, et absunt a c:eteris mss. el vel. edit. Boìd. Quìbus etsi judex. Ila cuncli fere mss. ac 2 vct. edd. In 5 scriplis ree et aliis edilis est el. Ut servi liberif ut gonjuges, et discipuli, Dislribulio |
